Mavzu: Tomirli parda, to’r parda va ko’ruv nervi kasalliklari

To’r pardaning pigmentli distrofiyasi. Bu kasallik to’r pardaning nomalum etiologiyali eng
og’ir kasalliklaridan biridir. Bemorlar ko’rish qobiliyatining pasayishi va yo’qolishidan shikoyat
qiladilar, ayniqsa kech tushganda (gemeralopiya). Ko’z tubida retinal tomirlar bo’ylab,
periferiyadan boshlab, to’q jigar rang o’ziga xos pigment quyumlari hosil bo’ladi. Ular har xil
kattalik va shaklda bo’lib, suyaksimon tanachalarni eslatadi.
Periferiyadan boshlangan distrofik o’zgarishlar asta-sekin markaziy sohalarni egallaydi.
Retinal tomirlarning kalibri torayib, ipsimon bo’lib qoladi. Markaziy ko’rish o’tkirligi pasayadi,
ko’rish maydoni borgan sari torayib boradi. Ko’ruv nervining diski oqish rangga kirib, keyinchalik ko’ruv nervi atrofiyasining tipik manzarasi rivojlanadi.
Pigmentli distrofiyaning tipik belgilari maktab yillaridan boshlanib, 20 yoshlarda aniq
ko’rinadi. Ko’rish qobiliyati asosan, 30-40 yoshlarda yo’qoladi.
Davosi. Tavsiya etilgan bir qancha usullardan tomirlarni kengaytirishga, to’r parda xorioideya
trofikasini yaxshilashga yo’naltirilgan patogenetik usullargina maqsadga muvofiq deb topilgan
(nitroglitserin, ENKAD, atsetilxolin, nikotin kislotasi). Energiya resurslarini oshirish maqsadida
ATF buyuriladi. Bo’yin sohasiga radioterapiya, to’qima terapiyasi bir qator bemorlarda ko’rish
flinktsiyasini yaxshilaydi va barqarorlashtiradi. Ultratovush terapiyasi yaxshi natija beradi.
Antikoagulyantlardan geparin qo’llaniladi. Vitaminlardan C, B2, E, PP, gipofiz gormonlari,
testikulyar, tireoid va ovarial preparatlar foydalidir. Metabolik steroidlardan retobolil, nerobolil
yaxshi ta'sir qiladi.
D vitamini pigmentli distrofiyaning avj olishiga ta'sir qilishi sababli uni bemorning
ovqatlanish ratsionidan olib tashlash kerak. Jarrohlik muolajalarda so’nggi paytda tomirli pardada qon aylanishini yaxshilash maqsadida ko’zni harakatlantiruvchi muskullarni perixorioidal sohaga qisman ko’chirib o’tkazish ko’rinishidagi to’r pardada qon aylanishini kuchaytirish usullari sinalmoqda. Bu usullar bir qator bemorlarda ijobiy natija bermoqda.