Мавзу: Товар-моддий заҳиралар ҳисоби

• Ҳисобот даври бошига товар-моддий захираларнинг қолдиғи
• +
• Товар-моддий захираларнинг келиб тушиши
• =
• Сотиш учун тайёр товар-моддий захираларнинг таннархи
• —
• Ҳисобот даври охирига товар-моддий захираларнинг қолдиғи
• =
• Сотилган товар-моддий захираларнинг таннархи
• Даврий ҳисобга олиш тизими қўлланилганида товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи баланс счётларидаги қолдиқ инвентаризация тугагунга қадар бошланғич даражада ўзгармай туради.

Товар-моддий захираларни даврий ҳисобга олиш усулидан фойдаланилганда ҳар бир маҳсулот (товар)нинг таннархи ҳисобот даври давомида вақтинчалик 9140 “Даврий ҳисобда ТМЗ сотиб олиш / харид қилиш” счётида йиғилади, бироқ сотилган маҳсулотлар, товарларнинг ҳақиқий таннархини фақат ТМЗ инвентаризация қилингандан сўнг аниқлаш мумкин. 9150 “Даврий ҳисобда ТМЗ бўйича тузатишлар” счёти - ҳисобот даврининг охирида инвентаризация натижасида ТМЗни мавжудлигини акс эттириш учун фойдаланиладиган вақтинчалик счёт. Кўрсатилган счётнинг дебети бўйича ТМЗнинг камайиши, кредити бўйича ТМЗнинг ўсиши ТМЗни ҳисобга олувчи счётлар (1000-2900) билан боғланган ҳолда акс эттирилади.

• Товар-моддий захираларни даврий ҳисобга олиш усулидан фойдаланилганда ҳар бир маҳсулот (товар)нинг таннархи ҳисобот даври давомида вақтинчалик 9140 “Даврий ҳисобда ТМЗ сотиб олиш / харид қилиш” счётида йиғилади, бироқ сотилган маҳсулотлар, товарларнинг ҳақиқий таннархини фақат ТМЗ инвентаризация қилингандан сўнг аниқлаш мумкин. 9150 “Даврий ҳисобда ТМЗ бўйича тузатишлар” счёти - ҳисобот даврининг охирида инвентаризация натижасида ТМЗни мавжудлигини акс эттириш учун фойдаланиладиган вақтинчалик счёт. Кўрсатилган счётнинг дебети бўйича ТМЗнинг камайиши, кредити бўйича ТМЗнинг ўсиши ТМЗни ҳисобга олувчи счётлар (1000-2900) билан боғланган ҳолда акс эттирилади.
• 9150 “Даврий ҳисобда ТМЗ бўйича тузатишлар” счётининг қолдиғи 9910 “Якуний молиявий натижа” счётига ўтказилиши орқали ёпилади.

Т/р	Хўжалик муомалаларининг мазмуни	Счётларнинг боғланиши
		Дебет	Кредит
1	Товар-моддий захираларни сотиб олиш (ТМЗни даврий ҳисобга олиш услулида)	9140	6010
2	Ҳисобот даврининг охирида инвентаризация натижалари бўйича ТМЗ счётлари бўйича қолдиқларга тузатишлар қилинди:
	а) асосий моддий захиралар: захираларнинг ўсиши захираларнинг камайиши	1010-1090 9150	9150 1010-1090
	б) тугалланмаган ишлаб чикариш: ўсиш камайиш	2010 9150	9150 2010
	в) тайёр маҳсулот: захираларнинг ўсиши захираларнинг камайиши	2810 9150	9150 2810
	г) товарлар: захираларнинг ўсиши захираларнинг камайиши	2910-2990 9150	9150 2910-2990
3	Ҳисобот даврининг охирида 9140 “Даврий ҳисобда ТМЗ сотиб олиш / харид қилиш” счётининг ёпилиши	9910	9140
4	Ҳисобот даври охирида 9150 “Даврий ҳисобда ТМЗ бўйича тузатишлар” счётининг ёпилиши	9910 (9150)	9150 (9910)