Mavzu: Umumiy epizootologiya. Infeksiya va infeksion kasalliklar

IMMUNITET (infeksiyadan so‘nggi) — ma’lum bir yuqumli kasallik bilan kasallanib tuzalgandan so‘ng aynan shu kasallikka qarshi kuchli chidamlilik yuzaga kelishi.
IMMUNITET (nosteril xili) — kasallanib tuzalish oqibatida yuzaga keladigan, ma’lum kasallikka nisbatan chidamlilik, bunda organizm kasallik qo‘zg‘atuvchidan butunlay xoli bo‘lmaydi (brus,tbs, yurt, leykoz).
IMMUNITET (steril xili) — kasallanib tuzalgandan keyin shu kasalik qo‘zg‘atuvchisidan butunlay tozalanib yuzaga keladigan chidamlilik.
IMMUNITET (tabiiy xili) — tabiiy chidamlilik, ayrim yuqumli kasalliklarga chidamlilik holat. M:, qoramol anemiya bilan kasallanmaydi.
IMMUNITET (transplantasion xili) — organizmga kirgizilgan to‘qima va a’zolarga qarshi hosil bo‘lgan immunologik jarayon. Bunday vaqtda immunitetning hujayra zvenosi faol ishtirok etadi va bu jarayon sekinlashgan, o‘ta sezgirlik ko‘rinishida kechadi.
Fagositar immunitet - maxsus fagositlarga asoslangan immunitet.
Hujayralar immuniteti - chidamlilik to‘qimalar himoyasiga asoslangan.
Passiv immunitet - tayyor antitelolarni yuborib hosil qilingan immunitet. 15-20 kun davom etadi. Kolastral im-t.
Antitelolar - organizmga antigenlar tushganida qon va to‘qimalarda ularga qarshi paydo bo‘ladigan immunoglobulinlar — immun tanachalar. A. organizm yoki idishdagi antigenlar bilan birikish xususiyatiga ega.
Antigenlar (gr. anti ↑, genes — hosil qilish) — organizmga yot bo‘lgan irsiy axborotga ega va unga tushganda maxsu0Cqsillar (antitelolar) yoki boshqa immunologik jarayonlar (immunologik xotira, tolerantlik) hosil qiladigan oqsil tabiatli, yuqori molekulali har qanday organik moddalar (virus, mikroblar va ularning mahsuli).
Antitelolar turi:

1. 
   Antitoksinlar – toksinlarni zararsizlantiradi
   
2. 
   Virusni neytrallovchi antitelolar
   
3. 
   Agglyutininlar
   
4. 
   Presipitinlar
   
5. 
   Komplimentni biriktiruvchi antitelolar
   
6. 
   Bakteriolizinlar, sitolizinlar va gemolizinlar bakteriyalarni lizisga (eritishga) tayyorlovchi, ularni o‘ldiruvchi antitelolar
   
7. 
   Opsoninlar, tropinlar - bakteriyalarni fagositozga tayyorlovchi antitelolar
   
8. 
   Properdinlar – kompliment ta’sirida bakterisid va virusni neytrallovchi ta’sirga ega, faoliyat yuritadi.
   
9. 
   Leykinlar, eritrinlar - bakterisid ta’sirga ega.
   

Immunoglobulinlar

1. 
   Immunoglobulin A
   
2. 
   Immunoglobulin M
   
3. 
   Immunoglobulin D
   
4. 
   Immunoglobulin Ye
   
5. 
   Immunoglobulin G
   

Hujayralar kulturasi
1). 1949 yili hujayralarni sun’iy sharoitda o‘stirishga erishildi va 1952 yilda Enders, Ueller va Robins Nobel mukofoti oldi.
2). Xuang va Enders (1943) - SPD virusni aniqlash usulini yaratdi.
3). Dulbekka va Fogt (1952) – tripsin bilan ishlab 1 qatlamli hujayralar olgan.
Qon elimentlari
1). 70 yilda 1,5 kg suyak iligi – k.m., 275 kg limfositlar, 460 kg eritrositlar
5400 kg granulositlar va 40 kg trombositlar ishlab chiqariladi.
2). Eritrositlar 2-3 kunda, granulositlar 3-8 kunda shakllanadi.
3). Eritrositlar 100-120 kun yashaydi.


Nazorat savollari

1. 
   Infeksiya va uning shakllari
   
2. 
   Infeksiya va uning turlari
   
3. 
   Infeksion jarayonga izoh bering
   
4. 
   Infeksion kasallikka tarif bering
   
5. 
   Mutalizm, komensalizm, parazitizmga tushuncha bering
   
6. 
   Infeksiya darvozasi
   
7. 
   Immunologik reaktivlik
   
8. 
   Immunitet turlari
   
9. 
   Anafilaksiya va allergiyaga tarif bering
   
10. 
    Antigenlar va ularning immunogenli