Mavzu: xitridiomisetsimonlar – chytridiomycetes sinfi zamburug’larining sistematikasi kurs ishi rahbari

Kurs ishining metodlari. Zamburug’larni o’rganishda, avvalo, ularni qanday sharoitda va muhitda o’sishini aniqlash lozimdir. Zamburug’lar dunyosi vakillarining ichki va tashqi tuzilishi hamda ko’payishini o’rganish ko’lami foydali zamburug’larni foydali jihatlarini tushuntirib berishda amaliy ahamiyatga ega hisoblanadi.
Kurs ishining xajmi. Kurs ishi __ bet, 2 bob, kirish, xulosa, adabiyotlardan iborat bo’lib, unda zamburug’lardan amaliyotda foydalanish, ularning tarkibi, ko’payishi to’la yoritilib berilgan. Zamburug’larning ahamiyati bayon etib berilgan.

I BOB XITRIDIOMIKOTA - CHYTRIDIOMYCOТА FILUMI
1.1 Xitridiomikota (Chytridiomycota) filumiga tarkibida 500­-600 ta tur bo‘lgan bitta - Xitridiomitsetes (Chytridiomycetes) sinfi kiradi. Xitridiomitsetlarining nojinsiy ko'payishi harakatchan zoosporalar yordamida amalga oshadi. Zoosporalarining orqa tomonida joylashgan bitta silliq qamchi shaklli xivchinchasi bor (rasm). Hujayra devorchasi tarkibida xitin va ẞ-glukanlar mavjud. Bu filum turlari orasida tallom evolutsiyasi amyoboid (yalang‘och protoplazma) shaklidan bir hujayrali, rizomitseliysi bolgan shakllar orqali yaxshi rivojlangan septalanmagan mitseliysi bo'lgan shakllargacha ekanligini ko'rish mumkin. Jinsiy ko‘payishi gametogamiya (xologamiya, izogamiya, geterogamiya) va oogamiya tipida, bunda bir xivchinchali zoosporalar (planogametalar) qo'shiladi va tinim davriga kiruvchi zigota (sista) hosil bo‘ladi.
1-jadval.
Haqiqiy zamburug‘lar — Fungi (=Mycota) dunvosining filumlari va belgilari

Filumlar	Belgilar
	Anamorfa (nojinsiy ko'payish) bosqichi mahsullari	Teleomorfa (jinsiy ko'payish) bosqichi mahsullari	Septa mavjudligi va tuzilishi	Turlar soni
Chytridiomycota	Zoosporangiy va zoosporalar	Zigotalar	Mavjud ernas	- 500
Zygomycota	Sporangiy va sporangio- sporalar	Zigosporalar	Mavjud cmas (kam sonli istisnolar mavjud)	-600
Ascomycota	Konidiyalar	Askosporalar	Scptalari oddiy, perforatsiya qilingan	- 30 000
Deuteromycetes (=Anamorphic Fungi)	Konidiyaiar	Mavjud emas	Septalari oddiy, perforatsiya qilingan	- 30 000
Basidiomycota	Kam uchraydi. gifa fragmcntlari, konidiyalar	Bazidio- sporalar	Septalari oddiy yoki ixtisoslashgan, perforatsiya qilingan	- 25 000

Xitridiomitsetlarning yashash tarzi asosan suv muhiti bilan hog'liq. Ularning aksariyati suvo'tlari, suv zamburug'Iari va umurtqasiz hayvonlarning parazitlaridir. Tuproqda yashaydigan turlari ham mavjud, yuqori namlik sharoitida ular yuksak o'simliklarda parazillik qiladi. Bu zamburug‘lar orasida suvli muhitda o'simliklar va hayvonlarning qoldiqlarida yashaydigan kam sonli saprotroflar ham bor.
Asosan tallomlarining tuzilishi zoosporalarining ultratuzilishi (mitoxondriylarining shakllari. ribosomalar va mikroquvurchalari joylashishi. lipid globulalari mavjudligi va joylashishi, xivchinchalarining xususiyatlari) hamda jinsiy jarayonlarining tipiga qarab. ushbu sinf 6 ta tartibga bo’linadi. Uardan asosiylari Chytridiales, Blastocladiales Monoblepharidales tartiblaridir. Fitopatogen turlari asosan Xilridiales (Chytridiales) tartibiga mansub.