Mavzuning dolzarbligi II. Asosiy qism statistika haqida ma

MAVZU: STATISTIKA MA`LUMOTLARI TARIXIY MANBA SIFATIDA
REJA:
I.KIRISH
MAVZUNING DOLZARBLIGI
II.ASOSIY QISM
STATISTIKA HAQIDA MA`LUMOT

I-bob. STATISTIKANING PREDMETI, METODI VA PAYDO BO`LISH TARIXI

1. 
   STATISTIKANING PAYDO BO`LISH TARIXI
   
2. 
   STATISTIKANING O`RGANILISH SABABLARI
   

II BOB. STATISTIKANING TARIXIY MANBASHUNOSLIKDAGI AHAMIYATI


2.1. STATISTIKANING MANBASHUNOSLIK BILAN BOG`LIKLIGI
2.2. STATISTIKANING ILMIY YANGILIGI

III. XULOSA

IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
MAVZU: STATISTIKA MA`LUMOTLARI TARIXIY MANBA SIFATIDA
REJA:
I.KIRISH …………………………………………… 3
MAVZUNING DOLZARBLIGI
II.ASOSIY QISM
STATISTIKA HAQIDA MA`LUMOT………………4

I-bob. STATISTIKANING PREDMETI, METODI VA PAYDO BO`LISH TARIXI

3. 
   STATISTIKANING PAYDO BO`LISH TARIXI……………… 5
   
4. 
   STATISTIKANING O`RGANILISH SABABLARI……………..15
   

II BOB. STATISTIKANING TARIXIY MANBASHUNOSLIKDAGI AHAMIYATI


2.1. STATISTIKANING MANBASHUNOSLIK BILAN BOG`LIKLIGI…………………………………………..25
2.2. STATISTIKANING ILMIY YANGILIGI…………………30

III. XULOSA………………………………………31

IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………32

I.KIRISH
MAVZUNING DOLZARBLIGI
O'z fikir va muloxazalarimizni tasdiqlash yoki isbotlash uchun har kuni bir qancha tushuncha yoki ma'iumotiarni ishlatamiz va qo'llaymiz. Masalan, inftyatsiya, aholi, hosildorlik, o'rtacha yosh yoki oylik, valyuta kursi. kasalning tuzilish vaqti, yalpi ichki mahsulot. 0' rtacha tezlik va baho, tannarx va h. k. Ushbu ko'rsatkich yoki ma'lumotlar qanday aniqlanadi degan savolni o'rtaga tashlasak, to'g'ri aminmizki, ko'pchilik to'g'ri javob bera olmaydi. To'g'rijavob berish uchun statistikani o'rganish kerak. Statistikani o'rganish uchun darslik va praktikumlar zarur. Respublikada statistikaning ayrim sohalari (statistika nazariyasi, iqtisodiy statistika va h. k) bO'yicha darsliklar mavjud. Ular, birinchidan, eskirgan, ikkinchidan, oliy o'quv yurtlari uchun tasdiqlangan va amaldagi namunaviy darstur va o'quv rejasi asosida yozilmagan, uchinchidan va eng asosiysi, XX asrda chop etilgan (ayniqsa, rus tilida) darsliklardan farq qilmaydi. Yuqoridagilarni e'tiborga olgan holda Toshkent moliya instituti statistika kafedrasining professor o'qituvchilari va Iqtisodiyot vazirligi xodimlari hamkorligida Statistika darsli tayorlandi. Mazkur darslik statistikani o'rganuvchi barcha mutaxasisliklar uchun mo'ijallangan. Darslikning ushbu tartibda yozilishi, uning mazmuni va tarkibini, nazariy va amaliy (ayrim paytlarda tashkiliy) masalalarni yoritishni, prinsipial holatlarni misollar yordamida ko'rsatib berishni oldindan belgilab beradi. Bugungi kunda statistikani o'rganishda o'quvchi ayrim qiyinchiliklarga va qarama-qarshi fikr hamda YO'nalishlarga duch kelish mumkin. Bu to'g'rida ortiqcha savollar tug'ulmasdan, biz o'quvchini oldindan ogohlantirib qo'ymoqchimiz. Masalan, republikada turli salohiyat va iqtisodiy holatda bo'igan korxona va tashkilotlarning bozor iqtisodiyotiga bir vaqtda o'tishi, bir paytning o'zida xizmatlarning to'liq pullik xizmatga aylantirilishi va ayni vaqtda, ayrim imtiyozlarning saqlab qolinishi, xalq tushunchalarining evolyutsion yo'l bilan o'zgarishi va h. k. Shuning uchun ham o'quvchiga yuqoridagi o'zgarishlarni hisobga olgan holda statistik metodlarni qo'1lash tavsiya etiladi. Darslik ikki qisimdan iborat. Birinchi qismida (1-9 boblar) statistika nazariyasi va metodologiyasi masalalari batafsil yoritilgan, ya' ni statisti kuzatish, jamlash, guruhlash, jadvallar, grafiklar, nisbiy, o'rtacha ko'rsatkichlar va variatsiya'ni o'rganish metodJari, tanlab kuzatish, dinamikani o'rganish, indeks, korrelyatsiya-regressiya metodlari va boshqalar ko'rib chiqilgan. Darslikda, shuningdek, (10-16 boblar) sotsial-iqtisodiy statistika masalalari, ya'ni aholi, mehnat bozori, milliy boylik, moliya bozori, iqtisodiy kO'rsatkichlarni hisoblash texnologiyasi va tahlil qilishning statistik metodlari aniq va amaliy misollar yordamida o'quvchiga tushuntirib berilgan. Statistika metodologiyasining namunaviy va amaliy misollar bilan to'ldirilganligi darslikning ilmiy-amaliy ahamiyatini oshiradi va uni o'quvchilar tomonidan o'zlashtirishni osonlashtiradi. Darslikning maqsadi - barcha hodisa va voqealami xarakterlovchi kO'rsatkichlarni hisoblash texnologiyasini, ularning tarkibini, dinamikasini, o'zaro bog'liqligini, ularga ta'sir qiluvchi omillarni aniqiashda va tahIiI qilishda zarur bo'lgan iqtisodiy - statistik metodlami qo'llash hamda statistik tahlil yordamida mavjud imkoniyat va ishlamayotgan zaxiralami aniqlab ulami tezkorlik bilan xo'jalik oborotiga kiritish yo'llarini o'rgatishdir. Darslikning 1-5, 7, 8, 13-boblari professor X. Shodiyev. 6, 9-boblari professor 1. Habibullayev, 10, 12-boblari dotsent N. Rashitova, 11, 15-boblari dotsent M. Umarova, 14.16-boblari dotsent B. Maxmudov tomonidan yozilgan. 5-bobini tayyorlashda assissent A.Ro'ziyev ishtirok etgan. DarsJik mualliflari taqrizchilarga va uni nashrga tayyorlashda ko'maklashganlarga o'z minnatdorchiligini bildiradi hamda o'quvchilardan kitob haqidagi taklif. mulohaza, maslahat va istaklarni kutub qoladi.