Mazkur о’quv uslubiy majmua O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligining sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan namunaviy o`quv dasturi asosida tuzilgan

Tropiklardagi quruq o‘rmonlar va quruq savannalar
“Quruqtropiko‘rmonlar” deb yog‘ingarchiliklar davrida barglari saqlanib qoladiganlarga aytiladi. Ularni savannalio‘rmonlar ham deyiladi. Bunday o‘rmonlarning turlarini tarkibiga ko‘ra asosan besh guruhga farqlab ifodalash maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Miomboo‘rmonlari. Markaziy Afrikaning 5 va 20⁰ janubiy kenglik orasidagi Angoladan Zambiya orqali Mazambikgacha bo‘lgan hududlardagi quruq o‘rmonlar-bu miombo o‘rmonlari. Afrikaning bu qismini relfiga muvofiq Miombo o‘rmonlari dengiz sathidan 800-1800 m balandliklarda uchrab o‘simliklar qoplamining asosiy belgisi bo‘lib hisoblanadi.
M
Нам ва қуруқ саванна ўсимликлари
iombo o‘rmonlari uchun sezalpiniyadoshlar oilasidan Brachystegiaturkumining o‘simliklari (turkumning afrikacha nomi miombo, o‘rmon tipi shu nom bilan atalgan) xos. O‘rmonning keng tarqalganligi ularni tuproq tanlamasligi, xatto qoyali yonbag‘irliklarda ham o‘sishi ahamiyatlidir. Bu o‘rmonlardagi daraxtlarning ko‘pchiligi yong‘inlarga (yonib kuyib ketish) ancha chidamli. Daraxtlarning bo‘yi 20 metrdan kamdan kam oshadi. Afrikadagi mamlakatlarda sanoat taraqqiyoti tobora kuchayib borishiga qaramay miombo o‘rmonlarida tabiiy landshaft ancha yaxshi saqlangan.
Mopaneli o‘rmonlar. YOg‘ingarchilik ko‘p (yillik yog‘in 700-1300 mm) bo‘ladigan 10 va 25⁰ janubiy kenglikka quruq mopane o‘rmonlari yondoshgan. Bu tipdagi o‘rmonlar uchun Namibiya, Angola, Zimbabve, Zambiya, Trnsvalya va Mozambik mamlakatlarining iqlimiy sharoitlari mos keladi. Bu hududlarda to‘rt oy ichida 400-800 mm yog‘ingarchilik bo‘ladi.
Mopane daraxti (Colophospermum mopane)bu o‘rmonlarning eng ko‘p tarqalgani. Ular daraxtlarning 90 foizini tashqil qiladi. YOrqin yashil, katta barglari novdada qurg‘oqchilik davrida ham saqlanib qoladi. O‘sayotgan joyining sharoitiga ko‘ra mopane bo‘yi 5-17 metrlargacha boradi. Tashqi ko‘rinishidan Markaziy Evropadagi emanga o‘xshab ketadi. Emanga o‘xshab tanasining po‘stlog‘i kulrang tusda uzunasiga yo‘nalgan yoriqli, yaproqlarini rangi kuzga kelib pasayadi. Mopane o‘rmonlari chorva hayvonlari uchun yaxshi o‘tloq bo‘lib oqsilga boy (12,6%) barglarini qoramollar, fillar, antilopalar xush ko‘rib iste’mol qiladi.