Mehmonnomayi Buxoro

Eng yirik yirtqich qush burgutning tavsifi

Yirtqich qushlar orasida burgut deb ataladigan yirik qush bor. Shu sababdan (ya’ni Shayboniyxon yirtqich qushlarni tutishni yaxshi ko‘rgani uchun) avgust majlisiga juda katta burgut olib kelindiki, uni ko‘rib aql hayratga tushdi

va uning g‘ayrioddiyligidan o‘y-fikr uchib keta boshladi. hayrat va hayrat o'xshaydi. Uning tumshug'i nayzaning uchiga o'xshaydi. Tasavvur kuchi bilan uning tanasining o'lchami ajoyib "ankh" kattaligi bilan chiziladi. Qanotlarining rangi maniy naqshlarning gulzori, Qalam izlarini yurak lavhalariga yozgan. Uning dengiz va quruqlikdagi qushlarning boshi uzra parvozi hayvonlarning ruhini o'g'irlash uchun belgilangan o'lim soati tezligiga o'xshaydi. Uning faryodi, deysizki, samoviy makonning tirik arvohlarining ruhini olib ketadigan o'lim ovozi. Kiyikning boshiga tushsa, ojizning boshiga osmondan tushgan o‘lim, ov paytida mayin kuylash, deb o‘ylarding.

37. 
    bet)
    

Qozoqlarga berilgan ta’rif

Darhaqiqat, qozoqlar shunchalik ochko‘z xalqki, o‘z nafsining shoqollari Ismoilning qo‘ylarining terisini ochko‘z tishlari bilan yirtib, uyda semizroq yashash uchun uning semiz dumini Makkadan olis Qipchoq dashtiga olib ketishadi. Ichakdan kamon, oshqozonidan o'q uchlari uchun o'ram yasaladi. Uning go'shti qurbonlik bo'lib, bir necha yil quritiladi, boshi esa qozoqlarning qarindoshlariga beriladi. Birinchidan, ular [o'zlari uchun] uning junidan ko'ylak tikadilar va oxirida kafan yasab, tanani o'rashadi .(42-bet)

Qimiz tavsifi

Ishonchli kishilardan eshitganlaridek, qozoqlarda shunday odat bor: otlari

bahorda qul bo'lsa, ot suti ko'p bo'ladi. Dug ot sutidan tayyorlanadi , arab tilida laban ar-ramaki, turkiy tilda esa kimiz (qimiz) deb ataladi. Bu o'zbek
ichimliklarining eng yaxshisidir. Va aslida, bu juda foydali va yoqimli ichimlik. Tomoqdagi uning tomchilari qimidan ko'kraktinchlanadi. Agar to'qlik kasalligiga chalingan odam uni ichsa, u ovqat hazm qilish organlarini shunchalik ishlasa, ochlik tashvishi uning tanasiga kiradi. To‘yib ketgan kishi o‘yib-to‘yib ovqatlanish uchun bir piyola [qimiz] ichsa, oziqlangan tanadagi ovqat hazm qilish organlari kengayib, to‘yimli ichimlikdan ruhga tinchlik beradi va ochlik yarasiga qoniqish yamog'iBadanini eyishga o‘rgangan odamning barcha kasalliklari u bilan tuzalib ketadi. Organizmda qimiz ham oziq-ovqat, ham dori o‘rnini bosuvchi vositadir. Bu muborak ichimlik hayot bilan nafas oladi va kasal tanaga shifo beradi. Uning bug'larining mohiyati oshqozon yuzasidan do'ppigacha ko'tarilib, miyaga va boshning tarkibiy qismlariga shoshilsa, bu olovli suvdan boshda quvonchli mastlik paydo bo'ladi va u o'yin-kulgi eshiklarini ochadi. va qalbga qanoat va mehr va quvonch, g'am va tashvishlarni keltirib chiqaradi va qayg'u ichuvchi qalbdan tashvishni chiqaradi. Uning hayajonli mastligi sharob kabi unga taqiq qo'yish uchun aqlni yo'qotish chegarasiga etib bormaydi. Aksincha, qimiz miyani quvvatlantiradi, miya ichi zulmatini quvonch va zavq nuri bilan yoritadi. (45-bet)