Menejment” kafedrasi “soha iqtisodiyoti va menejmenti” fani bo‘yicha Bakalavriatning Yeutt va barcha noiqtisodiy ta’lim yo‘nalishlari talabalari uchun

1-jadval. Muqobil loyihalar tahlili.

Jadvalni ma’lumotlarini tahlil qiling va qaysi formulalar asosida keltirib chiqarishni izohlang (Ichki foyda me’yorini aniqlashni tushuntrib bering)
Yuqoridagi ma’lumotlar asosida jadvalni to‘ldiring va tahliliy xulosa yozing

Loyiha turlari	Yillik pul tushumlari					NoV	RI1	RI2	IRR
	I0	1	2	3	4
Elektrlashtirish	2000	600	800	900	900
Gazlashtirish	1800	600	800	500	600
Issiklik stansiyasi	1500	500	400	400	500
Tegirmon loyihasi	4000	1000	900	1000	800

Amaliyotda ushbu misoldagi kabi muqobil loyihalarning o‘zaro ziddiyatli tahlilga, odatda, quyidagilar:

1. 
   Kelgusi pul tushumlari jadvalidagi farqlarning mavjudligi.
   
2. 
   Investitsiyalarning talab qilingan summasidan farqlarning mavjudligi sabab bo‘ladi. Bu holatni yuqorida keltirilgan misol jadvalidan yaqqol ko‘rishimiz mumkin. Bu yerda IRR ko‘rsatkichi bo‘yicha ko‘mir sxemasi gaz sxemasidan yuqori turadi (ya’ni tegishlicha 18% va 15%). Agar energiya ta’minoti sifatida ko‘mirdan foydalanish asosida olingan pul tushumlari qisqa davr ichida yuz berishi va keyingi yillardagi tushumning butunlay to‘xtashiga e’tibor qaratsaq
   ushbu loyihaning gaz sxemasi bo‘yicha muqobil variantga nisbatan qisqaroq davr ichida foyda ichki me’yorining yuqoriroq darajasi ta’minlanishini ko‘ramiz.
   

2-misol. Bilamizki, energiya ta’minotining ko‘mir sxemasini tanlashda pul tushumlari 2 yildan so‘ng butunlay to‘xtagan edi. Shunga ko‘ra, ko‘mir sxemasi variantining hayotiylik davri 2 yilga teng bo‘lib, shu hayotiylik davr mobayniga va xususiyatiga o‘xshash bo‘lgan yana bir yangi qo‘yilmani amalga oshirish mumkin.
Bunday taxminning ahamiyati juda katta, sababi, u ko‘mir va gaz sxemalarining sof joriy qiymatini maksimallashtirish salohiyatini taqqoslash imkonini beradi (bu yerda mazut sxemasini inobatga olmaganligimizga sabab, uning NoV kursatkichining eng kichik qiymatga egaligidir). Bunda har bir sxemaning 4 yillik hayotiylik davriga egaligini (ya’ni, qat’iy rejaga ko‘ra, korxona faoliyatining uning markazlashtirilgan isitish va energiya ta’minoti tizimi tarkibiga ko‘shib olinishi bilan tugallanilishini) nazarda tutsak u holda quyidagi jadvalda umumlashtirilgan investitsiyalash natijalariga ega bo‘lamiz.