Microsoft Word 77 r nigmatov doc

Damli cholg‘ular orkestri tarkiblari 
Damli cholg‘ular orkestri tarkibi to‘rt guruhdan iborat
1
. 
1. Yog‘ochli damlilar: 
Kichik fleyta;
Fleyta; 
Goboy; 
Ingliz burg‘usi (alt goboy); 
Kichik klarnet; 
Klarnetlar; 
Bas klarnet; 
Fagotlar. 
2. Xarakterli misli asboblar: 
Valtornalar; 
Trubalar; 
Trombonlar. 
3. Zarbli cholg‘ular: 
Ma’lum balandlikka ega bo‘lgan: 
Litavralar; 
Ksilofon; 
Kolokolchiklar (qo‘ng‘iroqchalar); 
Vibrafon va boshqalar. 
Ma’lum balandlikka ega bo‘lmagan: 
Treugolnik (uchburchak); 
Buben; 
Kichik baraban; 
Katta baraban; 
Tarelkalar va boshqalar. 
4. Asosiy misli asboblar: 
Kornetlar; 
Altlar; 
Tenorlar; 
Bariton; 
Baslar. 
1
Damli cholg‘ular orkestrining tarkibini uch toifali musiqa cholg‘ulari tashkil qiladi: yog‘ochli, 
misli, zarbli cholg‘u asboblar. 

---

 
10 
O‘zining tembrli o‘xshashligi, yetarli darajada diapazonining
1
kengligi, boy 
texnik va ifodalilik imkoniyatlari tufayli asosiy misli asboblar guruhi damli 
cholg‘u orkestrining negizi hisoblanadi. 
Damli cholg‘u orkestrining eng kichik tarkibi 11-12 ijrochi musiqachidan 
tashkil topishi mumkin. 
Kichik misli damli orkestr tarkibi: 
Kornet I, II; 
Alt I, II; 
Tenor I, II; 
Bariton; 
Bas I, II; 
Kichik baraban; 
Katta baraban; 
Tarelkalar
2
. 
Kichik tarkibli misli orkestr bilan turli marsh, raqs janridagi asarlar 
musiqalari yoki yengil, mo‘jaz asarlarni bemalol ijro etishi mumkin. Biroq, 
orkestrning bu tarkibi yetarli darajada konsert repertuari ijrosiga javob 
bermaydi. Fleyta, klarnet, valtorna, truba va trombonlarning yo‘qligi esa 
orkestrga to‘laqonli orkestr ovoz sifatini va cholg‘ulashtirilgan asarlarning rang-
barang tuslarini maromiga yetkazib bera olmaydi. 
Qo‘shma Damli orkestr tarkibi jadvali

: 
Cholg‘ular
19 mus. 25 mus. 
30 mus. 41 mus. 
Fleyta 
1 
2 
2 
2 
Goboy 
- 
- 
- 
1 
Klarnet V-I 
1 
2 
3 
4 
Klarnet V-II 
1 
1 
2 
3 
Fagot 
- 
- 
- 
1 
Valtorna G‘-I, II 
2 
2 
2 
2 
Valtorna G‘-III, IV 
- 
- 
- 
2 
Truba V 
1 
2 
2 
2 
Trombon 
1 
1 
1 
3 
Zarbli asboblar 
2 
3 
3 
4 
Kornet V-I 
2 
2 
3 
3 
Kornet V-II 
1 
2 
2 
2 
Alt Es-I, II 
2 
2 
2 
2 
1
Diapazon – cholg‘u asboblarining eng pastki notasidan eng baland notasigacha bo‘lgan oraliq. 
Tarelkalar maxsus moslama yordamida katta barabanga o‘rnatilib bir musiqachi tomonidan 
qo‘llanishi mumkin.

Eng kichik tarkiblarda berilgan damli orkestrlardir.

---

 
11 
Tenor V-I 
1 
1 
1 
2 
Tenor V-I, II 
1 
1 
2 
2 
Bariton V 
1 
1 
1 
2 
Bas I 
1 
1 
2 
2 
Bas II 
1 
2 
2 
2