Microsoft Word chingiz aytmatov oqkema lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
62
yoqayapman, bu hammadan... 
U nabirasini deyarli itarib yuborib, go‘yo butun olamdan yuz o‘girganday, yana o‘choqqa qarab 
o‘girilib oldi. U tiz cho‘kkancha, go‘yo faqat o‘t bilan bandday biron yoqqa burilib qaramasdi. Chol 
nabirasining tarvuzi qo‘ltig‘idan tushgancha, hovlida o‘tin yorayotgan Seydahmad tomon yo‘l olganini 
ham ko‘rmadi. 
Bola bobosiga nima bo‘lganini, umuman, hovlida nima bo‘layotganini tushunmasdi. U saroyga 
yaqinlashgandagina yungi yerga qaratib yoyilgan teri ustida yangi so‘yilgan molning uyib qo‘yilgan 
go‘shtiga ko‘zi tushdi. Terining chekkalaridan hamon xira qon tomchilari sizib tushayotgan edi. Sal 
nariroqda it ichakchavoqlarni irillagancha silkilab tortardi. Uyulgan go‘sht yonida allaqanday qoradan 
kelgan, barvasta notanish kishi to‘nkaga o‘xshab do‘ppayib o‘tirardi. U Ko‘katoy edi. U bilan O‘razqul 
ikkalasi pichoqni olvolib, go‘sht maydalashardi. Ular qismlarga ajratilgan yog‘ va go‘shtlarni yozib 
qo‘yilgan terining turli joylariga xotirjamlik bilan, shoshmasdan irg‘itib tashlamokda edilar. 
- Maza! Hidini aytmaysanmi! - dedi yo‘g‘on ovoz bilan haligi barvasta kishi, go‘sht hidlab 
ko‘rarkan. 
- Ol, ol, o‘z ulushingga tashla, - saxiylarcha taklif etdi O‘razqul. - Buni sening kelishing sharafiga 
xudo yetkazdi. Bu har doim bo‘lavermaydi. - O‘razqul bu orada pishillab, ishdan boshini ko‘tarib, 
taranglashgan qornini silab qo‘ydi, uning ko‘p yeb, ko‘p ichganligi bilinib turardi. Uning nafasi qisilib 
xirillab qoldi, erkin nafas olish uchun boshini birdan yuqori ko‘tardi. Uning sergo‘sht, sigirning 
yelinidek yaltiroq yuzidan o‘ziga bino qo‘yganligi va to‘qlik alomati sezilib turardi. 
Bola devor tagidagi shoxli bug‘u kallasini ko‘rib esankirab qoldi, badani muzlab ketdi. Kesilgan 
kalla qop-qora qon tomchilarini oqizib, changda yumalab yotardi. Bu - yo‘lda yotgan egri-bugri 
daraxtni eslatardi. Kalla yonida tizzadan qirqilgan to‘rtta tuyoq yotardi. Bola bu dahshatli manzarani 
ko‘rib cho‘chib ketdi. U o‘z ko‘zlariga ishonmasdi. Uning oldida Shoxdor ona bug‘uning kallasi 
yotardi. U bu yerdan qochib ketishni istardi, lekin oyoqlari unga itoat etmasdi. U kalla-pocha qilingan 
oq bug‘uning qarshisida turardi. Kechagina Shoxdor ona bug‘u bo‘lib yurgan, unga oqko‘ngillik bilan 
suqlanib qaragan, xayolan gapirishgan va shoxida qo‘ng‘iroqcha taqilgan sehrli beshik keltirishni iltijo 
qilib so‘ragani o‘sha bug‘u edi. Nahotki bularning hammasi nogoh shaklsiz bir uyum go‘shtga, 
shilingan teriga, kesilgan oyoqqa va uloqtirib tashlangan kallaga aylanib qolsa. Bolaning ketishi kerak 
edi, lekin u toshdek qotib, bu voqeaning qanday va nega sodir bo‘lganini tushuna olmay turardi. Haligi 
go‘sht bo‘layotgan qora barvasta kishi uyulib turgan go‘shtning ichidan buyrak oldi-da, uni pichoqning 
uchiga sanchib bolaga uzatdi. 
- Ma, bola, kabob qil, lazzatli bo‘ladi, - dedi u. Bola qimirlamay turardi. 
- Ol! - buyruq qildi O‘razqul. 
Bola beixtiyor qo‘lini cho‘zdi, so‘ng muzdek qo‘lida Shoxdor ona bug‘uning hali ham issig‘i 
ketmagan yumshoq buyragini g‘ijimlagancha ushlab turdi. Shu payt O‘razqul oq bug‘uning kallasini 
shoxidan ushlab ko‘tarib ko‘rdi. 
- Eh, og‘irligini qarang-a, - u kallani tebratib, og‘irligini salmoqlab ko‘rdi, - bitta shoxining o‘zi 
qancha keladi-ya. - U kallani g‘o‘laga ko‘ndalang qilib qo‘ydi va boltani olib shoxini ajratishga 
kirishdi. 
- Mana, shox! - ishlab turib gapirardi u o‘tkir boltani shoxlarining tubiga qadab. - Bu sening 
bobongga, - u bolaga qarab ko‘z qisib qo‘ydi. - O‘lishi bilan bu shoxni uning qabriga qo‘yamiz. Qani 
endi kim bizga u kishini hurmat qilmaysizlar, deb ayta olar ekan. Yana nima kerak! Bunday shox 
uchun hatto bugunoq o‘lsang arziydi! - deya boltani mo‘ljalga olarkan, O‘razqul xaxolab kulardi. 
Shoxni osonlikcha olib bo‘lmaydi. Uni olish juda qiyin edi. Mast O‘razqulning boltasi nishonga 
borib tegmasdi, bu esa battar jahlini chiqarardi. Kalla g‘o‘la ustidan dumalab tushdi. Shunda O‘razqul 
uni yerdayoq chopa boshladi. Kalla sirg‘alib chiqib ketaverdi. O‘razqul bolta ko‘targancha uning 
orqasidan chopib yurdi. 
Bola seskanib ketdi, har gal ketmoqchi bo‘lib beixtiyor tisarilsa-da, bu yerdan ketishga o‘zini 

---

Chingiz Aytmatov. Oqkema (qissa)