Savol: Dehqonchilik mahsulotlari va mevalardan ham zakot beriladimi?
Javob: Yerlar ikkiga ajratiladi:
1. Ushr berilishi lozim bo‘lgan yerlar. Xalqi o‘z xohishi bilan musulmon bo‘lgan yoki
davlat rahbari tomonidan yerni fath qilgan askarlarga bo‘lib berilgan yoki ushr berishi
hadis bilan (Hijoz kabi) va sahobalarning ijmosi bilan (Basra kabi) sobit bo‘lgan joylar.
2. Xiroj berishi lozim bo‘lgan joylar . Musulmonlar tomonidan fath qilingan yoki sulh
bilan qo‘lga kiritilgan va mahaliy xalqning ixtiyorida qoldirilgan yerlar.
Yilning aksar qismida yomg‘ir va shunga o‘xshash suvlar bilan sug‘orilgan yerlar
mahsulotidan ushr beriladi. Paqir va shunga o‘xshash narsalar vositasida sug‘orilgan
yerlar hosilidan yigirmadan biri zakot qilib beriladi.
Ushr berishda yerning xarajatlari chiqarib tashlanmaydi. Shuningdek, mahsulotlar
olinganidan so‘ng bir yil o‘tishi, nisob miqdori shart emas. Yerdan olingan hosil qancha
bo‘lishidan qat’i nazar, undan ushr beriladi.
Savol: Dehqonchilik qilaman, ammo ushr berilishi haqida hozirgacha
bilmagan ekanman. Ushrni qancha va kimga berishim kerak?
Javob: «Ushr» molning, hosilning o‘ndan bir bo‘lagi, demakdir. Islom shariatiga ko‘ra
yomg‘ir suvi va jilg‘a, soy suvi bilan o‘sgan g‘alla, beda, mevalarning hamda ana
shunday yerlardan yig‘ib olingan asalning o‘ndan bir qismini, ya’ni ushrini berish farz
(majburiy) hisoblanadi. Hosil olgan odam xoh boy yoki kambag‘al, xoh balog‘atga
yetgan yoki yosh bola bo‘lsin, baribir ushr beraveradi. Ushr ham zakot oluvchilar, ya’ni
faqir kishilarga beriladi.
Bordiyu yomg‘ir yog‘maydigan yerlarga charxpalak yoki nasos kabi asboblar bilan suv
chiqarib ekilgan bo‘lsa, bunda ushr to‘liq berilmaydi, balki yigirmadan bir qismi beriladi.
Ijaraga olingan yerga ekilgan ekindan ushrni o‘sha ijaraga olib ekkan kishi beradi, ammo
ba’zi ulamolar yer egasi beradi, deyishadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |