Microsoft Word +++Jinoyat huquqi Umum. Rustambayev 2006. doc

Jinoyat sodir etilgan joy, deyilganida jinoyat boshlangan yoxud 
jinoiy oqibat ro‘y bergan muayyan hudud yoki bino tushuniladi. Ayrim 
hollarda jinoyat sodir etilgan joy ijtimoiy xavfni qilmishning zaruriy 
belgisi hisoblanadi. Masalan, ozodlikdan max;rum qilish jazosini ijro etish 
muassasalarining ishini izdan chiqaruvchi harakatlar(Jinoyat kodeksining 
220-moddasi) (bu qilmish faqat ozodlikdan mahrum qilish 
muassasalaridagina sodir etilishi mumkin); ozodlikdan mahrum qilish 
joylaridan qochish(222-modda) bunga misol bo‘la oladi. 
Jinoyat sodir etilgan joy jinoyatni kvalifikatsiya qilishning zaruriy 
belgisi sifatida nazarda tutilgan bo‘lsa, jinoyat kvalifikatsiyasi ham shunga 
asosan hal qilinadi. Masalan, giyohvandlik vositalari yoki psixotrop 
moddalarni o‘tkazish maqsadini ko‘zlab qonunga xilof ravishda 
tayyorlash, egallash, saqlash va boshqa harakatlar ozodlikdan mahrum 
qilish jazosini o‘tash joylarida, o‘quv yurtlarida yoki o‘quvchilar, 
studentlar o‘quv, sport yoki jamoat tadbirlarini o‘tkazadigan boshqa 
joylarda sodir etilganida(Jinoyat kodeksi 273-moddasi 3-qismi) joy 
jinoyatni kvalifikatsiya qilishning zaruriy belgisi sifatida qatnashadi. 
Jinoyat sodir etilgan joyning aniqlanishi jinoyat qonunining hudud 
bo‘yicha amal qilish masalasini hal qilishida, jinoyat bir joyda sodir etilib, 
uning jinoiy oqibatlari boshqa joyda ro‘y bergan hollarda, O‘zbekiston 
hududidan tashqarida yoki boshqa chet davlat hududidan tashqaridagi 

---

146
havo, dengiz yoki daryo kemalarida sodir etilganligini hal etishda katta 
ahamiyatga ega. 
Ijtimoiy xavfli qilmish sodir etilgan vaqt deyilganda nafaqat yilning, 
kunning ma’lum bir vaqti tushunilmasdan, jinoyat sodir etgan shaxsning 
jinoiy javobgarligiga ma’lum darajada ta’sir ko‘rsatadigan hodisalar yuz 
bergan muayyan davr tushuniladi. Masalan, jinoyatni harbiy xizmatni 
o‘tash vaqtida, favqulodda holat vaqtida sodir etganlik, shubhasiz, 
javobgarlikni kuchaytiradi. Onaning tug‘ish vaqtida yoki tug‘ishi hamon 
o‘z chaqalog‘ini o‘ldirganida vaqt qilmishni Jinoyat kodeksi 99-moddasi 
bilan kvalifikatsiya qilish uchun ahamiyatga ega. Agar shaxs tuqqanidan 
ma’lum vaqt o‘tganidan keyin o‘z chaqalog‘ini o‘ldirsa, u holda uning 
harakatlari Jinoyat kodeksi 97-modda bilan kvalifikatsiya qilinadi, aybdor 
qasddan odam o‘ldirganlik uchun javobgarlikka tortiladi. Jinoiy bezorilik, 
ommaviy tadbirlar o‘tkazilayotgan vaqtda sodir etilgan bo‘lsa, Jinoyat 
kodeksi 277-moddasining 3-qismi “v” bandi bo’yicha kvalifikatsiya 
qilinadi.