Microsoft Word kemal- içindekiler

 
B. Çevre Mevzuatı 
 
İnsanın çevre ile ilgili sorunlarla ilgilenmesi, sanıldığı kadar yeni değildir. Çok 
eski zamanlardan beri kişinin kendi mülkiyet hakkının kullanırken başkalarına 
ve çevreye zarar verici faaliyetlerde kaçınması gerektiği düşünülmüş ve bunun 
için bir takım hukuki önlemler düşünülmüştür. Kaynağını Roma Hukukundan 
olan bu önlemler, zaman içinde toplumsal gelişme ve sanayinin inanılmaz 
boyutlarda çevre değerlerini ve doğal kaynakları tüketmeye başlamasıyla yeni 
boyutlar ve sürat kazanarak günümüze kadar gelmiştir. 
 
1970'li yıllardan başlayarak ulusal ve uluslararası boyutta pek çok çevresel 
faaliyete girişmiş olan Türkiye, 1973'te üçüncü Beş yıllık kalkınma planı'nın da 
önemli bir yeri olduğunu belirtmek istiyoruz. Çevre sorunları ile ilgili doğrudan 
görevli ilk kuruluş 1978'te Bakanlar Kurulu kararıyla kurulmuştur. Bu kuruluş 
Başbakanlık Çevre Müsteşarlığıdır. Ama Türkiye en önemli adımı 1982 yılında 
Anayasaya çevre hakkını koruyarak almıştır. Anayasa düzenleme olarak çevre 
hakkını Türk Hukukuna girmesi, Türkiye'de Türk Çevre Mevzuatının hukuki 
16
GÖKDAYI, İsmail, “Çevrenin Geleceği Yaklaşımlar ve Politikalar”, a.g.e. , s. 37-61

---

38
açıdan farklı özelliklere sahip iki döneme ayrılmasına neden olmuştur. Birinci 
dönem, 1930'lu yıllardan beri kullanılmakta olan çeşitli konulardaki hukuki 
düzenlemeleri içermekte olup, bu yasalar çevre ile doğruyla ilgili olmamakla 
birlikte çevre korunması amacına da hizmet eder biçimde kulanılagelmiş ve bir 
çok alanda hala etkin olmakya devam eden düzenlemelerdir. Bunlar, Belediye 
Kanunu, Ceza Kanunu, İl İdaresi Kanunu, Umumi Hıfsıssıhha Kanunu, Yeraltı 
Suları Kanunu, Su Ürünleri Kanunu, Sular Hakkında Kanun, Limanlar Kanunu, 
Orman Kanunu, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu, Petrol Kanunu 
Belediye Kanunu, Köy Kanunu ve Kara Avcılığı Kanunu gibi çevre ile ilgili 
hükümler içeren önemli kanunlardır. 
Halen yürürlükte olan bu yasaların yanısıra 1982'den sonra başlayan ikinci 
dönemde yapılan düzenlemelerde dolaylı değil, doğrudan doğruya çevre 
korunması ve geliştirilmesine yönelik bir politika izlendiği dikkati çekmektedir. 
1982 Anayasasının 56. Maddesi ile çevre hakkının Türk Mevzuatına girmesi ile 
başlayan yeni dönemde hazırlanan yasalardan Çevre Kanunu, İmar Kanunu, 
Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, 
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu, Milli Parklar Kanunu, Büyük Şehir 
Belediyeleri Kanunu, Turizim Teşvik Kanunu, Maden Kanunu, Boğaziçi 
Kanunu, Çevre Bakanlığı'nın kuruluş ve Görevleri Hakkındaki kanun hükmünde 
kararname ve özel çevre koruma hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname çevre 
ile ilgili yeni mevzuatı oluşturmaktadır.