Microsoft Word Кобилов. Иктисод назарияси. Дарслик лот doc
Download 2.93 Mb. Pdf ko'rish
|
Qobilov Sh Iqtisodiyot nazariyasi darslik 2013
|
yo‘lidagi to‘siq bo‘lishi kerak bo‘lgan iqtisodiyotni modernizatsiyalash va
diversifikatsiyalash birinchi o‘ringa qo‘yilgan. Modernizatsiya ishlab chiqarishga eng zamonaviy texnologiyalarni joriy etishni anglatadi, bu esa 350 mehnat unumdorligi va mahsulot sifatini oshirishga imkon beradi. U ichki va tashqi investitsiya resurslarini safarbar etishni talab qiladi hamda ularni va, avvalo, bazaviy eksportga yo‘naltirilgan tarmoqlarni texnik jihatdan qayta qurollantirishga qaratilgan. U milliy iqtisodiyotning mehnat unumdorligi darajasini ancha oshirishga shart sharoit yaratadi. Inqirozga qarshi dastur jahon bozorlarida narxlar pasayishi natijasida eksportdan keladigan tushumning kamayishini inobatga oladi. Uning talablarini bajarish uchun eksportni oshirish zarur, bu o‘z navbatida eksportga ishlovchi korxonalarni qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirishni talab etadi. Jumladan, ularga aylanma mablag‘larini to‘ldirish uchun imtiyozli kreditlar beriladi. Ular 2010-yilgacha qo‘shimcha qiymat solig‘idan boshqa barcha soliqlardan ozod qilinadilar. Bu xorijiy investitsiya kiritilgan korxonalar hamda tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchi eksportga yo‘naltirilgan korxonalarga taalluqlidir. Aytish kerakki, dunyoda sodir bo‘lgan keyingi voqealar, ya’ni jahon iqtisodiyot maydonida moliyaviy-iqtisodiy inqiroz jarayonlarining avj olayotganligi hech qanday sir bo‘lmay qoldi. Ma’lumki, jahon moliyaviy inqirozi dunyodagi manaman degan, iqtisodiy jihatdan eng taraqqiy topgan mamlakatlarni ham qiyin ahvolga solib qo‘ymoqda. Nufuzli xalqaro birjalarda qimmatbaho qog‘ozlarning narxlari goh tushib, goh ko‘tarilib, doimiy beqarorlik ko‘zga tashlanmoqda. Dunyo miqyosidagi yetakchi valutalarning kursi ham har kuni o‘zgarib turibdi. Strategik xom ashyolarning narxi pastligicha qolmoqda. Katta-katta korxonalar yopilib, ishsizlar sonining ortishi, ijtimoiy muammolarning keskinlashuvi muttasil davom etmoqda. Xalqaro miqyosda tan olingan ekspert va tahlilchilar, taniqli davlat va siyosat arboblarining bu inqiroz sabablari haqida bildirgan fikr- mulohazalaridan ayon bo‘lmoqdaki, bunday global moliyaviy-iqtisodiy inqirozga, ikki muhim hodisa – ma’naviy va moddiy olamning rivojlanish jarayonlarini uyg‘unlashtirishga yetarli e’tibor bermasdan, bu jarayonlar bozor mexanizmlari orqali o‘zini o‘zi tartibga soladi, deb ularni o‘z holiga tashlab qo‘yish, ya’ni oqibatini chuqur o‘ylamasdan siyosat olib borilgani sabab bo‘lgan. Shu ma’noda, Yurtboshimizning «Jahon moliyaviy- iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari» kitobi dunyo jamoatchiligida, ayniqsa, bu inqirozdan eng ko‘p zarar ko‘rayotgan dunyodagi yetakchi rivojlangan mamlakatlarda katta qiziqish uyg‘otayotgani bejiz emas. Chunki bu kitobda «Islohot – islohot uchun emas, avvalo inson uchun, uning manfaatlari uchun» degan hayotiy mezon asosida xalqning boshqa orzu-intilishlari qatori uning ma’naviy 351 qadriyatlarini ham barcha o‘zgarishlarning markaziga qo‘yib, samarali iqtisodiy siyosat olib borayotgan, zarur bo‘lganda, bozor munosabatlarini davlat yo‘li bilan tartibga solib, turli sohalarning o‘zaro mutanosib rivojlanishiga erishayotgan, ulkan tajriba va salohiyatga ega bo‘lgan davlat arbobining har tomonlama asoslangan konseptual fikr-mulohazalari o‘rin olgan. Ma’lumki, 2009-yil 22-may kuni Toshkentda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning «Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari» kitobi bo‘yicha bo‘lib o‘tgan xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya islohotlarning o‘zbek modelini o‘rganish, mustahkam va barqaror rivojlanadigan milliy iqtisodiyotni shakllantirish tajribasiga bag‘ishlandi. Anjumanda dunyoning 60 mamlakati va 30 xalqaro tashkilot hamda moliya institutlari, shu jumladan, Xalqaro valuta jamg‘armasi, Jahon banki, Osiyo taraqqiyot banki, Islom taraqqiyot banki, Birlashgan Millatlar Tashkiloti va uning tarkibiga kiruvchi tashkilotlardan 350 nafardan ziyod davlat va jamoat arboblari, biznesmenlar, olimlar va ekspertlar ishtirok etdi. Ushbu xalqaro anjumanning Toshkentda o‘tkazilishi O‘zbekistonda olib borilayotgan chuqur va keng ko‘lamli islohotlarning nufuzli ekspertlar tomonidan yuksak e’tirofidir. Darhaqiqat, Prezidentimiz Islom Karimov «Jahon moliyaviy- iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari» Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi ishtirokchilariga yo‘llagan tabrigida O‘zbekistonning iqtisodiy rivojlanish tajribasi va Download 2.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|