Iqtisodiy nazariyaning predmet sohasi – amalga oshirilish jarayonida
iqtisodiy qonunlar namoyon bo‘ladigan inson faoliyati.
Ijtimoiy-iqtisodiy nazariya (siyosiy iqtisod) – iqtisodiy ne’matlarning
harakatlanishi jarayonida xo‘jalik yurituvchi agentlar o‘rtasida yuzaga
keladigan ishlab chiqarish munosabatlari to‘g‘risidagi fan; ishlab chiqarish
kuchlari va ishlab chiqarish munosabatlari o‘rtasidagi ziddiyat ushbu
nazariyaning predmeti doirasida asosiy ziddiyat hisoblanadi.
Iqtisodiy nazariya predmetining mohiyati takror ishlab chiqarish
munosabatlarining ijtimoiy shakli bilan mazkur munosabatlar ifoda etadigan
yaratuvchilik faoliyatining mazmuni o‘rtasidagi uzviy birlikdan iborat.
Nazariya – dunyoning ilmiy manzarasini bilishning oliy shakli,
voqelikning qonuniyatlari va muhim aloqalari haqida yaxlit tasavvur hosil
qiluvchi bilishning u yoki bu tarmog‘idagi eng umumiy asosiy g‘oyalar tizimi.
Funksional iqtisodiy nazariya («asosiy oqim», Economics) – insonning
cheklangan ne’matlar olamidagi xatti-harakatining qonuniyatlari to‘g‘risidagi
fan; o‘sib boruvchi ehtiyojlar bilan cheklangan ne’matlar o‘rtasidagi ziddiyat
ushbu nazariya predmeti doirasida asosiy hisoblanadi.
Iqtisodiy nazariya – hayotiy ne’matlarni takror ishlab chiqarish
jarayonida iqtisodiy agentlar o‘rtasida yuzaga keladigan ijtimoiy
munosabatlarning rivojlanish qonuniyatlarini o‘rganadigan asosiy
(fundamental) fan.
Mavhumlashtirish – tadqiqot tafakkurini ko‘rib chiqilayotgan
predmetning nomuhim, ikkinchi darajali deb hisoblanuvchi tomonlaridan
ajratish orqali iqtisodiy hodisalarni atayin soddalashtirish.
Iqtisodiy nazariyadagi tahlil – ko‘rib chiqilayotgan iqtisodiy hodisani
yoxud uning alohida bo‘g‘inlarini fikran tarkibiy qismlarga ajratish va alohida-
alohida tadqiq etish.
Analogiya – xossalarni ma’lum noiqtisodiy hodisadan tadqiq etilayotgan
iqtisodiy hodisaga ko‘chirishni nazarda tutuvchi bilish usuli.
Do'stlaringiz bilan baham: |