Microsoft Word Кобилов. Иктисод назарияси. Дарслик лот doc

Tadqiqotning dialektik usuli – u yoki bu iqtisodiy jarayonning ichki 
yoki «mohiyatiga oid» ziddiyatlarni aniqlash va tahlil qilishga asoslangan usul. 
Qonun – zaruriy, muhim (ichki), barqaror, takrorlanuvchi munosabat, 
mohiyat, ya’ni u yoki bu hodisaning sifat muayyanligi. 
Induksiya – faktlar asosida chiqarilgan, ko‘pincha isbotlashni talab 
qiladigan muayyan gipoteza yoki umumiy fikrga olib boruvchi xulosalash. 
Metod – muayyan bilish maqsadiga erishishni ta’minlovchi tadqiqot yo‘li, 
harakat usuli yoki tarzi. 
Deduksiya metodi («keltirib chiqarish» metodi) – umumiy xulosalardan 
va ilgari isbotlangan gipotezalardan xususiy va yakka hukmlarga o‘tish. 

---

 38
Induksiya metodi («olib borish» metodi) – xo‘jalik voqeligining yakka 
faktlarini o‘rganishdan umumiy qoidalar va xulosalarga o‘tish. 
Ilmiy abstraksiya (mavhumlashtirish) metodi – iqtisodiy hodisalarni 
ko‘rib chiqishda mavhumlashtirishga asoslangan tadqiqot usuli. 
Chuqur tahlil metodi – xo‘jalik yurituvchi agentlarning iqtisodiy xatti-
harakati qonuniyatlarini u yoki bu iqtisodiy o‘zgaruvchilar (daromad, xarajat, 
foydalilik kabilar)ni bir xilda orttirish (qo‘shimchalar kiritish) oqibatlarini 
tahlil qilish yordamida aniqlash usuli. 
Iqtisodiy nazariyaning metodologik funksiyasi – amaliy-iqtisodiy 
fanlar uchun instrumental asos funksiyasi. 
Metodologiya – tadqiqotning eng umumiy qoidalari va qonunlarini 
qamrab oladigan umumiy metodlar majmui. 
Fan metodologiyasi – ilmiy bilish prinsiplarni, shuningdek tadqiqot 
faoliyatining tizimi va mantiqiy tashkil qilinishini aks ettiruvchi nazariya va 
ta’limotlar. 
Sifat jihatdan tadqiq etish metodlari – iqtisodiy hodisalarning 
mohiyatiga kirib borish bilan bog‘liq bo‘lgan va falsafiy tafakkur yuritish, 
iqtisodiy voqelikning faktlarini umumlashtira olishni talab etuvchi usullar.