Microsoft Word Кобилов. Иктисод назарияси. Дарслик лот doc

Soliqlar quyidagi funksiyalarni bajaradi: 
– fiskal – budjetni mablag‘ bilan to‘ldiradi;
– ijtimoiy (qayta taqsimlash) – daromadni qayta taqsimlaydi;
– izga solib turuvchi – iqtisodiy munosabatlarni izga soladi;
– nazorat qiluvchi – soliq tizimida o‘zgarishlar kiritishni aniqlaydi;
– jamlovchi – yagona iqtisodiy maydonni tashkil etishga imkon yaratadi.
Soliq majburiyati – soliq to‘lovchi tomonidan soliq to‘lovlarini to‘lash 
bo‘yicha bir tomonlama majburiyat. 
Soliq qonunchiligi – normativ-huquqiy hujjatlar majmui bo‘lib, ular soliq 
sohasidagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi. 
O‘zbekiston Respublikasi hududida umumiy soliqqa tortish tartibi, ba’zi 
bir guruh soliq to‘lovchilarga alohida (maxsus) soliq tartibi qo‘llaniladi. 
Qoraqalpog‘iston Respublikasida mahalliy soliqlar va yig‘imlar Soliq kodeksi, 
O‘zbekiston Respublikasining boshqa qonun hujjatlari, shuningdek 
Qoraqalpog‘iston Respublikasining qonun hujjatlari bilan tartibga solinadi. 
Mol-mulk va yer soliqlari O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari bilan 
joriy etiladi va respublikaning butun hududida undiriladi. Bu soliqlar va 
yig‘imlar stavkalarining miqdorlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadi. Qolgan mahalliy soliqlar va yig‘imlar 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar davlat 
hokimiyati organlari tomonidan joriy etiladi. Bu mahalliy soliqlar va yig‘imlar 
stavkalarining eng yuqori miqdorlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadi. 
Mahalliy soliqlar va yig‘imlar mahalliy budjetga o‘tkaziladi. 
184-modda. Soliq va boshqa to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlash. 
Foyda (daromad) yoki soliq solinadigan boshqa obyektlarni qasddan yashirish, 
kamaytirib ko‘rsatish, shuningdek davlat tomonidan belgilangan soliqlarni, 
yig‘imlarni, boj yoki boshqa to‘lovlarni to‘lashdan qasddan bo‘yin tovlash, 
shunday qilmishlar uchun ma’muriy jazo qo‘llanilgandan keyin ancha 
miqdorda sodir etilgan bo‘lsa, – eng kam oylik ish haqining bir yuz ellik 
baravarigacha miqdorda jarima yoki ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari yoxud 
olti oygacha qamoq bilan jazolanadi. 
Soliq yoki boshqa to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlash: a) takroran; b) 
ko‘p miqdorda sodir etilgan bo‘lsa, eng kam oylik ish haqining bir yuz ellik 
baravaridan uch yuz baravarigacha miqdorda jarima yoki ikki yildan uch 
yilgacha axloq tuzatish ishlari yoxud uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish 
bilan jazolanadi. 

---

 472
Soliq yoki boshqa to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlash juda ko‘p 
miqdorda sodir etilgan bo‘lsa, eng kam oylik ish haqining uch yuz baravaridan 
olti yuz baravarigacha miqdorda jarima yoki uch yildan besh yilgacha 
ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi. 
Qasddan yashirilgan, kamaytirib ko‘rsatilgan foyda (daromad) bo‘yicha 
soliqlar va boshqa to‘lovlar to‘liq to‘langan taqdirda, ozodlikdan mahrum 
qilish tariqasidagi jazo qo‘llanilmaydi (O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat 
kodeksi, 184-modda).