Microsoft Word kr aldangan aysel ziyouz com doc

ИККИНЧИ БЎЛИМ

Ёлғизлик қурбони бўлган литсей йилларим

Ҳаётнинг чиркин, азобли ва таҳликали тузоқлари қаршисида ёлғиз бошим билан ҳимоясизман. Ёш қизлик аҳёлларим, баъзи ҳақиқатларни кўришимга тўсиқ бўларди. Тажрибасизлигим туфайли, яхши-ёмонни ажратолмасдим.
Атрофимни ўраб олган ёвуз ниятли кишиларга кўп суяна олмадим. Ҳаётнинг ёруғ кунларини кўра олмадим. Зулмат ва умидсизлик бошланди.

“Йиртқич бўрилар” атрофимни ўрашди

Узилган жойидан давом этаман, литсей йилларимни ёзаман. Ҳаётимни барбод қилган, қисматимнинг шўрлигини аниқлаган жой. Оч қашқирлар илк бора ҳужум қилган, қаровсиз қизларга ташланган, ҳаётимни зулматга айлантирган жой. Қанийди бу йиллар тақдиримда бўлмаса…
Мен кўп ўйлайман, оилс бир қишлоқда ночор жоҳил қолсайдим. Эски бир кулба, сигирлар, ҳўкизлар, қўйлар, бир этак болалар ва мени озгина бўлса ҳам тушунадиган ҳўжайин. Буни ҳозирги аҳволимдан, яъни, ўқимишли, аммо ҳаммер нарсасини йўқотган бу ҳаётимдан минг маротаба афзал билардим.
Нега бундай имконсиз ишларни хаёл қиляпамн, билмайман. Ҳар ҳолда ички туйғуларим, пинҳона истакларим вақти-вақти билан шундай уйғониб қолади.
Литсей ҳаётимга қайтаман. Литсей ҳаётим…Умуман, ёдга олишни истамаганим, ҳаётимнинг энг даҳшатли, энг қайғули, энг оғриқли йилларидир. Ўзлигимни, иззат-нафсимни, шаънимни, покбокира оламимни ўша йилларда булғадим. Яна ҳам тўғрироғи, мажбуран булғандим. Мени менда айирган, мени мендан ўғирлаган йилларим. Қанийди бу йилларни умуман яшамаган бўлсам. Ёки булар бир туш бўлсаю, уйғонгач ўтиб унутилиб кетса. Балоғат ёшининг қинғирқийшиқ йўлларидаман. Бу даврнинг бебош ва мантиқсиз ўтмаслигини биласиз. Кўнгил ҳамма нарсани тусайди. Ҳамма нарсани керак, деб билади. Янглиш муҳаббатлар, гўр ва ҳомҳаёл ёшлар, панада кутиб ётган оч қаҳқирлар…
Тенгдошларим ўз кўнгилларича яшашарди. Кўйлаклар, янги соч турмаклашлар, турли хил дезодрантлар…Ёш қизлар ҳуснининг ўзига хос жилвалари…
Фақат мен ҳаммасидан маҳрум эдим. Бир бурчакда, гуруҳдан ташқарида, дўстлар даврасидан узоқда…
Ким билан нимани гаплашаман?Улар билан боғлиқ нуқталарим йўқку. Нимадан баҳслашаман? Онамнинг қандай жаҳли чиққаниданми? Дадам берган ҳарж пулиданми? Кеча келган меҳмонларданми? Кеча пиширган хом котлетданми? Ёки машинада қандау шаҳарни томоша қилганимданми? Нимани суҳбатлашаман?
Уларнинг орасига киролмайман. Улар каби бўлолмайман. Улар каби яшаётганим йўқ. Менинг биттагина дугонам бор эди. Амина…Дадаси мактаб ўқитувчиси. Ақлли, интизомли, тартибли қиз. Таҳликани қаердан келишини билади. Оиласида яхши тарбия олган. Шу сабабли ўртоқлари Аминани бу ҳолига чидаёлмайди:”Сен қайдан биласан бу ишларни, ўргимчак мия” дейишади. Яъни Амина диндор оила фарзанди эди. Аммо мен Аминадан ҳеч бир зарар кўрмадим. Келажак ҳақидаги қарашларида ҳам алсо зиддият йўқ эди. Амина мени ҳам ўзи каби қилишга кўп интилди. Менга китоблар берди. Ҳафа бўлмасин деб китобларни олдим, лекин умуман ўқимадим. Бир куни мени уйларига олиб борди. Онаси жуда яхши кутиб олди. Овқатлар пиширди. Аёл ўз ақлича бизга ўгитлар берди. Бошқасини унча эслолмайман. Кетаётганимда қўлимга бур тугун тутқазди. Кейин очдик. Бир шиппак, бир пайпоқ, сочиқ, бироз пул ҳам бор эди. Жуда таъсирландим, қувондим. Берилган ҳадя ёки онасининг меҳрибончилигидан эмас, оилавий ҳаётнинг қайноқлигидан, онанинг борлигидан, яқин ва илиқ муносабатларидан… Мана, менинг ҳасратим, соғинчим…Ҳаётим ва тунги тушларимни безаган ҳам шулар эди. Оҳ, онагинам!Сизнинг қандай соғинганимни билсангиз эди…
Кўпдан бери кўрмадим юзингизни, Мени хароб қилар бу ҳолат, она!
Холимни келгану кетгандан эмас, Иссиқ қўлларингдан сўраб бил, она!
Она, ғурбатдаман, ғам ўчоғида, Севгим, юрагимни қўрида яша. Мени соғинар бўлсанг, ё қучоғингда Ёҳуд кўзёшингда ҳаёл қил, она!
Айрилиқ қисматим экан, нетарман,
Фақат Яратгандан умид этарман, Балки шу ерларда ўлиб кетарман, Не бўлса ҳам мендан рози бўл, она!
Лийсейда ортимдан юрувчилар бор эди. Буларнинг бир қисмини яхши танирдим. Улар мен билан кўнгилхушлик қилишни хоҳлашарди. Эътибор бермасдим. Мен гаплашишни хоҳлаганлар эса, менга эътибор беришмасди. Яъни, яхшилари менинг қўлимга кирмас, ёмонларини эса мен хушламасдим.
Литсейдаги баъзи болалар билан кафеларга борардим. Уларнинг суҳбатлари менга ёқарди. Ёлғизлик дардига бир чора бўларди гўё. Бундай суҳбатлар муассасанинг ишончлари билан масхаракаш қонунига исён қилиш, бир интиқом кеби ўтарди. Ичдаги ёнган алангани қайсидир маънода сўндирарди. Адолат, ҳаққонийлик, танглик шиорлари қулоғимга ёқар, қонимни кўпиртирарди. Ҳаммага инсон каби яшаш, ҳаммага иш, соғлик ва тарбия яхши тушунарли эди. Бунга ҳеч ким йўқ дея олмасди. Бу ерда гуноҳ, жаҳаннам, Аллоҳ ва фаришта каби инсонларни қийнайдиган тушунчалар йўқ эди. Иймоннинг ҳам бўлмаслиги яна ҳам яхши эди. Нима бўлса ҳам муассасанинг аҳамият бергани ор-номус, аёл-еркак муносабатларидаги чегарага унчалик аҳамият бермасалар-да, асосий шарт эди. Ҳеч бўлмаса бу ердаги ёшлар мени одам ҳисобига қўшишар, ҳурмат қилишарди. Аммо баъзи истакларида “олдинга” кетишса уларга қарши чиқсам:”Сен ҳам ўша эски пайтларда қолдинг. Қўй, ўша “бокира сафсатачиликни”, дейишларини унчалик ҳам кўнгилга сингдиролмасдим. Сингдирсам ҳам, сингдирмасам ҳам ўзимни ҳимоя қилолмайдиган бир муҳитда эдим. Ким дўст, ким душманлиги ноаниқ бўлган бир уҳит. Ёмон ниятлилар ва яхши ниятлилар ёшлик даврининг ҳавоси ичида бир-бирига қоришиб кетганди. Ёки бизнинг ўлчовларимиз, тортишувларимиз уларни ажратолмасди.