Microsoft Word Маруза матн Тупрок-усимлик Zionet22

minyerallar hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lish tezligi,- minyerallarning tarkibiga, bioiqlim sharoitiga 
bog‘liq muayyan sharoitda bu jarayon shiddatli ketadi. Birlamchi minyerallar nurashida suv, 
kislorod, karbonat angidrid, o‘simlik va mikroorganizmlar ta’sirida hosil bo‘lgan organik 
kislotalarning ham ahamiyati kattadir. Natijada birlamchi minyerallarning kiyoviy tarkibi 
o‘zgarib kristallik panjarasi ham o‘zgaradi. Natijada ikkilamchi minyerallar to‘plana boshlaydi. 
Ikkilamchi minyerallarga 0,001 mm dan kichik bo‘lgan dispyers mayda zarrachalar kiradi. 
Gidrotatsiya, gidroliz, oksidlanish jarayoni natijasida hosil bo‘ladi. 
Ikkilamchi minyerallar:
Kalsit CaCO
3
Magnetit MgCO
3
Dolomit CaMg (CO
3
)
2
Soda Na
2
CO
3
 10 H
2
O 
Gips CaSO
4
 2 H
2
O 
Mirabolit Na
2
SO
4
 10 H
2
O 
Galit NaCl 
Getit Fe
2
O
3 
H
2
O 
Tenartit Na
2
SO
4
Epsomit Mg SO
4
7H
2
O 
Astraxanit Na
2
Mg (SO
4
)
2
 4 H
2
O 
Glaubyerit Na
2
SO
4
 CaSO
4 
vaxokazolar. 
IkkilamchiminyerallarningchidamliliyligiM.Djeksonaniqlashichaquyidagichaoshibboradi 
1. Gips, galit, mirabolit va boshqa tuzlar. 
2. Kalsit, aragonit, dolomit. 
3. Xlortit, nontronit. 
4. Illit, muskovit, syeritsid. 
5. Vyermakulit. 
6. Montmorilonit, beydellit. 
7. Kaolinit, galluazit. 
8. Byomit, gibsit 

---

17
9. Gematit, limonit, getit.
Ikkilamchi minyerallar bo‘kish, cho‘kish, suv o‘tkazish, yopishqoqlik, elashimlik, 
qovushqoqlik, plastiklik va boshqa xossalarga ega. Minyerallar bir biridan kristallografik 
tuzilish va kristallografik tarkibi bilan ajralib turadi. 
Demak, nurash jarayoni natijasida tog‘ jinslari va minyerallarining fizikaviy holati va 
kimyoviy tarkibi o‘zgarib, nurash maxsulotlari o‘simliklar hayoti uchun qulay bo‘lgan sharoit 
vujudga keladi.