Microsoft Word Материал резина lotin

Tiuramsulfidlar. Quyidagi tuzilishli formula ega bo‘lib, bu erda R’ va R’’ – 
uglevodorodlar radikali; n- 1,2,4. Ular mono, di va 
tetra 
bo‘lishi 
mumkin. 
Ushbu 
turdagi 
tezlashtirgichlar oltingugurt bilan vulkanlanishi 
110
o
С atrofida olib boriladi. Ular kauchukda yaxshi eriydi. Ular odatda 130-160
o
С 
vulkanlanadi.
Tiuram monosulfidlar fozgen va natriy ditiokarbamat ta’sirlashib olinsa, 
disulfid va tetrasulfidlar esa, natriy ditiokarbamatni sulfat kislota ishtirokida azot 
oksidi bilan oksidlab olinadi. Ularning reaksiya mexanizmi quyidagicha: 

---

114 
Bu turdagi tezlashtirgichlar juda faol tezlashtirgichlarga kirib, oltingugurt 
bilan kirishib vulkanlanish jarayonida kritik harorat 110
o
С. Rezina aralashmalarni 
qayta ishlashda tezlashtirgich sifatida sifatida tiuram qo‘llanilsa, ditiokarbamatdan 
sustroq bo‘lsa ham ular podvulkanlanishga juda moildir. Ammo di va tetra sulfid 
tiuramlar podvulkanlanishga chidamliligi monosulfidtiuramdan pastroq, deyarli 
induksion vaqt ularda bo‘lmaydi. Vulkanlanish jarayoni 140
o
С dan pastroq bo‘lganda 
vulkanlanish platasi juda keng intervalda bo‘ladi. Ularni asosan rux va kadimiy oksidi 
bilan birgalikda qo‘llaniladi. Boshqa oksidlar esa deyarli ularni aktivlashtirmaydi.
Ular asosida olingan vulkanizatlar issiqlik ta’sirida qarishiga chidamlidir. 
Tiuramsulfid va oltingugurt bilan kauchukni vulkallanishida turli sulfid guruhlari 
mavjud vulkanizatlar hosil bo‘lib, ularning mexanik va dinamik xossalari juda yaxshi 
bo‘ladi. Ular har qanday muhit uchun qo‘llash imkoniyatini beradi. Odatda rezina 
aralashmalar 0,3 dan 1,5 mass q. gacha qo‘shiladi hamda ebonit olishda ham 
ishlatiladi. 
Agarda butilkauchukli va SKEP kauchuk asosli rezina aralashmalarini 
vulkanlanganda aksariyat holda tiuram bilan tiozol ham qo‘shib ishlatiladi. Bu esa 
vulkanlanish jarayonini rostlab beradi. Tiuram parchalana boshlab aktiv radikallar 
hosil qiladi. Ushbu radikallar 
-metilen guruh yoki kauchuk makromolekulasidagi 
qo‘shbog‘ bilan ta’sirlashib S-S ko’ndalang bog‘larning hosil bo‘lishiga olib keladi. 

---

115 
Shu bilan birga agarda tetrasulfidlar qo‘llanilsa, parchalanishi natijasida di yoki tera 
sulfid yon bog‘lari ham hosil bo‘ladi. 
Ushbu tezlashtirgichlarni oltingugurtsiz vulkanlanganda jarayonni 130-160
o
C 
olib boriladi. Tiuramni miqdori ortishi bilan oltingugurt miqdori kamayadi 
(retsepturada 2,5-3,5 mass.q gacha qo‘shish mumkin). Agarda oltingururtsiz 
vulkanlansa hosil bo‘lagn rezinani issiqlikbardoshligi, ortiqcha deformatsiyalilik va 
issiqlik ta’siriga chidamliligi ortib ketadi, ammo oltingugurt bilan vulkanlangan 
rezinani ko‘rsatgichlari 25% yuqori bo‘ladi.