Microsoft Word Материал резина lotin

Sulfeamid. Sulfenamidlar MBT aminlar bilan ta’sirlashib, so‘ngra ularni 
oksidlab hosil qiladi. Ularning turlari juda ko‘p bo‘lib, S, M, BT, F turlariga bo‘linadi. 
Ular qyidagicha oshib boradi: sulfeamid BT
sulfeamid S sulfeamid Fsulfeamid. 
Bu turdagi tezlashtirgichlar juda faoldir. 
Sulfeamid S ni och jigarang granula bo‘lib, molekulyar 
massasi 264,4, suyuqlanish harorati 96-103
o
C, zichligi 
1270-1300 kg/m
3
. Bunday tezlashtirgich qo‘llanilganda 
induksion vaqt va vulkanlanish jarayoni tez ketadi. 

---

117 
Uning tuzilishi induksion vaqtga ta’sir ko‘rsatadi. Sulfeamid S qo‘shilganda 
cho‘zilishdagi kuchlanish, mustahkamligi, elastikligi va dinamik xossalari yuqori 
bo‘lgan rezina materiallari olish imkoniyatini beradi. Ammo ular rezina rangiga va 
hidiga ta’sir ko‘rsatadi, juda achchiq hidli va oziq ovqat sanoati uchun mo‘ljallangan 
rezina olishda qo‘llanilmaydi. Rezina aralashmalarida 0,5 dan 1,5 gacha mass q. 
qo‘shiladi, bunda oltingugurtni miqdori 1,5 dan 3,0 mass q. oralig‘ida bo‘ladi. Ularni 
odatda bug‘li muhitda vulkanlash jarayonini amalga oshirishadi. Ular yuqlori 
haroratda (160
o
C)
keng oraliqda vulkanlanish platosini ta’minlaydi. Ushbu jarayonda 
rux, kadmiy, kalsiy oksidlari aktivator sifatida bo‘lishlari shart. Sulfeamidlar ichida 
BT turi beqaror bo‘lib, yuqori haroratda parchalanadi. Barcha sulfenamidlar 
vulkanlanish vaqtini kamaytiradi. Ular shina, konveyer lenta, turli qoliplar va RTB 
olishda qo‘shimcha tezlashtirgich sifatida foydalaniladi. 
Guanidinlar yoki iminomochevina. Ular tiomochevina xosilalari ammiak va 
mis sulfat bilan ta’sirlashib olinadi. 
Bu turlagi tezlashtirgichlar o‘rtacha faol 
tezlashtirgichlarga kiradi. Uning kritik harorati 
pastroq, 
(111
o
C 
atrofida) 
asta 
-sekin 
vulkanlanish boshlanadi. Rezina aralashma 
tayyorlayotganda podvulkanlanishga uchramaydi. Di-o-tolilguanidin (DOTG) boshqa 
guanidinlarga nisbatan podvulkanlanishga barqarordir. Rezina aralashmasida ushbu 
tezlashtirgichlar bilan vulkanlanganda (140-160
o
C), vulkanlanish platosi deyarli 
sezilmaydi. Aksincha, ma’lum cho‘zilishdagi kuchlanishi vaqt o‘tishi bilan asta -sekin 
ortadi, nisbiy uzayish esa kamayadi. Bu turdagi rezinalar mustahkam bo‘lishiga 
qaramay, issiqlikka beqaror va ortiqcha demormatsiyalanishiga moyildir. Ular rezina 
rangi va hidiga ta’sir ko‘rsatadi. Odatda yupqa qatlam rezina texnik buyum olinganda 
oltingugurt bilan qo‘llaniladi. U rezina aralashmasida 2-4 mass.q. ni tashkil qiladi. 

---

118 
Guanidinlar asosan sink oksidi bilan aktivlanadi. Agarda yog‘ kislotasi retsepturaga 
qo‘shilsa ,vulkanlanish jarayonini sekinlashtiradi. 
Difenilguanidinni 
kristall 
oq 
poroshok bo‘lib, molekulyar massasi 
211,3, suyuqlanish harorati 151,5
o
C va 
zichligi 1130-1190 kg/m
3
ga teng. N,N’-Di-o-tolilguanidin esa oq poroshik bo‘lib, 
moleklyar massasi 239,3, suyuqlanish harorati 179
o
C va zichligi 1100-1200 kg/m
3
. 
Agarda DFG tezlashtirgich ishlatilsa, kauchuk zanjirida ko‘proq polisulfid 
bog‘lar hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan vulkanizat cho‘zilishdagi kuchlanish, 
mustahkamlik va dinamik ko‘rsatgichlari yuqori bo‘ladi. Ammo qarishiga va ortiqsa 
deformatsiya yig‘ilishiga moyil. Alohida guanidinlar oltingugurt bilan qo‘llanilib, 
qalin qatlamli rezina texnik buyumlar olishda qo‘llaniladi. DOTGlar ko‘p hollarda 
xloropren kauchuklarini tayorlashda qo‘llaniladi.