Microsoft Word nurul izoh ziyouz com doc

Zakoti farz bo‘lgan mulklarning turlari
Quyidagi mollarning zakotini berish farzdir: 
1.Yilning aksariyat qismini dalalarda o‘tlab o‘tkazadigan qo‘y, sigir va tuyaga o‘xshash to‘rt oyoqli 
hayvonlar. 
2. Oltin va kumush. 
3. Tijorat mollari. 
4. Dehqonchilik mahsulotlari va mevalar. 
5. Ma’dan va yer osti boyliklari. 
O’tlovchi hayvonlarning zakoti
Quyidagi uch shart mavjud bo‘lganida, bularning zakotini berish farzdir: 
1. Nisobga yetgan taqdirda (bu nisob tuyada 5, sigirda 30, qo‘yda 40 bosh). 
2. Bunday mol egasining ixtiyorida turgan holda ustidan bir yil o‘tgan bo‘lishi. 
3. Yil davomida yoki yilning aksar qismida yaylovda o‘tlatib boqish mumkin bo‘lishi. 
 
 Tuyaning zakoti
1. Tuya besh bosh bo‘lmagunicha, zakoti berilmaydi. 
2. Besh bosh tuyaga (zakot o‘laroq) bitta qo‘y beriladi. 
3. Tuyalarning soni 25 taga yetgunicha har besh tuyaga bitta qo‘y beriladi. 
4. 25 tadan 36 tagacha bo‘lgan tuyalarning zakoti bitta ikki yoshga o‘tgan urg‘ochi tuyadir. Tuyalar 
soni 36 taga yetgach, bitta uch yoshga o‘tgan urg‘ochi tuya beriladi. 
5. Tuyalar soni 46 ga yetgach, bitta to‘rt yoshga o‘tgan urg‘ochi tuya beriladi. 
6. Tuyalar 61 taga yetgach, bitta besh yoshga o‘tgan urg‘ochi tuya beriladi. 
7. Tuyalar soni 76 taga yetsa, ikkita uch yoshli urg‘ochi tuya beriladi. 
8. Tuyalar soni 91 taga yetgach, ikkita to‘rt yoshli urg‘ochi tuya beriladi. 
9. Tuyalar soni 120 tadan oshsa, har besh tuya uchun bitta ko‘y, ikkita to‘rt yoshli urg‘ochi tuya 
beriladi. 
11. Tuyalar soni 145 ga yetgach, ikkita to‘rt yoshli urg‘ochi guya bilan bitta ikki yoshli urg‘ochi 
tuya beriladi. 
12. 150 ta tuya uchun, uchta to‘rt yoshli urg‘ochi tuya beriladi. 
13.Tuyalar 150 tadan 175 tagacha bo‘lsa, har besh tuya uchun bitta qo‘y hamda uchta to‘rt yoshli 
tuya beriladi. 175 tuyaga uchta to‘rt yoshli urg‘ochi tuya, bitta ikki yoshli urg‘ochi tuya beriladi. 
14.186 ta uchun uchta to‘rt yoshli urg‘ochi tuya bilan bitta uch yoshli urg‘ochi tuya beriladi. 
15. 196 tadan 200 tagacha bo‘lgan tuya uchun to‘rtta to‘rt yoshli urg‘ochi tuya zakot beriladi. 
16. Tuyalar soni 200 dan ortiq bo‘lsa, har 50 tuyanin zakoti 150 dan 200 tagacha bo‘lgan 50 
tuyaning hukmi bo‘yicha beriladi (ya’ni, 200 dan ortiq tuya 25 taga yetgunicha, har besh tuya uchun 
bir qo‘y, 25 taga yetgach, ikki yoshli urg‘ochi tuya, 36 taga yetgach, bir dona uch yoshli urg‘ochi tuya, 
46 taga yetgach beshta to‘rt yoshli urg‘ochi tuya zakot beriladi). 
Buxt deb ataluvchi chatishtirilgan tuyalar bilan sof ara tuyalari o‘rtasida zakot berish jihatidan hech 
bir farq yo‘q. 
Tuyalarda zakot qilib urg‘ochi tuya yoki uning badalini berish lozim. Sigir va qo‘ylarda urg‘ochi 
yoki buqa, qo‘chqor bo‘lishi farqlanmaydi. Mol egasi xohlaganidan beradi. 
Zakot beradigan kishida zakotga beriladigan yoshdagi tuya bo‘lmasa, undan kattarog‘ini beradi va 
farqini (zakot olgan faqirdan) oladi yoki undan kichigini berib, kamiga pul beradi yoki tuyaning to‘liq 
badalini to‘laydi. 

---

Nurul Izoh