Mikrobiologiya va

'Ф


В


ОС ... YJ
kiLsal (+j zardobi
_ A.»' A>-.
1 esc Xj
Antigenga qarsh (+) diagnostik zardob
A

3. 
   ,
   

A i-
Y j


Ф


(—) antiteiiii (diagnostik zardobga qarshi)
4 ^ 4^
Substrat / Xromogen
)

45. 
    rasm. Immunoferment analiz (IFA), sxematik mexanizmi. A-bevosita, B-bilvosita usullari
    

Immunobloting reaksiyasi. Immunobloting (ing. blot-d₀g') usuli yuqori darajada sezgirligi bilan ajralib turadi. Antigenni y₀ki antitelani aniqlashda bir biriga mos keluvchi ma'lum zardobdan (yoki Ag) foydalanishga asoslangan. OITV infeksiyasining tashxisida qo'llaniladi.
Dastlab elektroforezda virus antigenlari maxsus poliakril gel yordamida ajratib olinadi (amaliyotda maxsus olingan reagent qo'llaniladi). So'ngra pretsipitat chiziqlariga maxsus material (nitrosellyuloza plyonkasi yoki aktivlashtirilgan qog'oz) biriktiriiadi va elektroforez davom ettiriladi.
Antigen shimdirilgan maxsus materiallar tasmasi amaliyotga chiqariladi Ushbu tasmalarga bemor qon zardobi qo'shilib inkubatsiyalanadi.
Agarda Ag qarshi antitelalar bo'lsa, bu AT lar tasmada joylashgan o‘zi uchun maxsus Ag bilan birikib dog* hosil qiladi. AT lar fermentlar


160




va maxsus substrat bilan nishonlangan, voki o'zgaruvchi bo‘yoq bilan birikkan bo'lganligi sababli hosil bo'lgan Ag+At kompleksi elektroforez plyonkasida ajralib turadi (47-rasm).











C4)

• 
  | Antigenni qog'oz- j + I ga o'tkazish I
  

Kasai qon zardobi Odam Ig ga qarshi
nishonlangan qon zardobi


+ ‘
Substrat/
Xromogen

45. 
    rasm. Immunoblotning rekasiyasini qo‘yish sxemasi
    

Amaliy niashg‘ulot

50. 
    anialiy ish.
    

Solishtirma agglyutinatsiya reaksiyasi.
Zarur anjomlar: sutkali mikrob ekmasi. shtativ. buyum oynachasi, pipetka lar. fiziologik eritmalar, agglyutinatsiyaga uchratuvchi zardob, agglyutinoskop, dezinfeksiyalovchi eritmali eksikator.

1. 
   Buyum oynachasi olinadi.
   
2. 
   Buyum oynachasi spirtovka alangasida yog'sizlantiriladi.
   
3. 
   Qizdirilgan Paster qovuzlog'i yordamida buyum ovnachasiga agglyutinatsiyaga uchratuvchi zardob qo'yiladi.
   
4. 
   Paster qovuzlog'i yordamida probirkadan mikrob ekmasi olinadi.
   
5. 
   Buyum oynachasida zardob va mikrob ekmasi aralashtiriladi.
   
6. 
   Bir vaqtning o‘zida boshqa buyum oynasida agglyutinatsiyaga uchratuvchi zardobga sinama quyiladi(zardob + fiziologik eritma )
   

161

№	Titr Ingridiyent	1:10	1:20	1:40	1:80	К
I	Fiz. eritma	-	0.25	0,25	0,25	0,25
2	Bemor qon zardobi 1:10	0,25	0,25	0,25	0.25	-
3	Eritrotsitar diagnostikum	0,25	0,25	0,25	0,25	0,25

Fiziologik eritma

2. 
   amaliy ish.
   

BGAR reaksiyasining mexanizmi, qo'yilish texnikasi Bilvosita gemagglyutinatsiya reaksiyasi (BGAR)
BGAR tamoyili: antigen va antitelalaming eritrotsit orqali bog‘lanishi. Planshetga eritrotsitlarga adsorbsiyalangan antigen,


162

T\,*o	Titr Ingridiyent	1:10	1:20	1:40	1:80	К
1	Fiziologik eritma	-	0.25	0,25	0.25	0.25
2	Bemor qon zardobi 1:10	0.25	0.25	0.25	0.25	-
->	Eritrotsitar diagnostikum	0.25	0.25	0,25	0.25	0.25

amaliy ish. KBR reaksiyasining mexanizmi. qo'yilishi texnikasi va amaliyotda ishlatilishi. Komplementni bogiash reaksiyasi (KBR) KBR tamoyili: AG va AT ning komplement orqali bogTanishi. Probirkalarga fiziologik eritma. antigen, komplement. qon zardobi, gem­olitik zardob quyiladi. Natija: probirkada gemoliz boisa, reaksiya «man­fiy». gemoliz boTmasa reaksiya «musbat» hisoblanadi. №	Titr Ingridient	1:10	1:20	1:40	1:80	К
1	Fiz. eritma	-	0.25	0.25	0,25	0.25
2	Bemor qon zardobi 1:10	0.25	0.25	0,25	0.25	-
3	Antigen ishchi doznda	0.25	0.25	0.25	0.25	0.25
4	Komplement	0.25	0.25	0.25	0.25	0.25
Termostatda 37^,!C da 30-60 daqiqa
5	Gemolitik tizim	0,5	0.5	0,5	0,5	0,5

163

Dezinfeksiyalovchi eritma

Vaziyatli masalalar

1. 
   Bemor yuqumli kasallik bilan kasallanib sog'aygandan so ng unda shu kasallikka nisbatan mustahkam immunitet hosil bo ldi. Bu nima degam va hosil boMish mexanizmini asoslab bering
   
2. 
   Bir bemor kasallikdan sog'aygandan keym unda antuoksin .mmunitet shakllandi ikkinchi bemor sog aygandan keyin esa unda antimikrob immunitet’shakllandi. Bu ikkala holat farqlarini tushunt.rib bering.
   

Nazorat savollari
_{} Antigen} tushunchasiga ta 'rif bering va imingo 'zigaxos xususiyatlarini
^^Bakteriyalar antigenining turlari va lokalizatsiyasini tushimtiring.

3. 
   Antitela nima va uning xos xususiyatlari nimada?
   
4. 
   Immunoglobulinlar sinfi va ularning о 'zaro farqlarini ayting.
   
5. 
   Agglyutinatsiya reaksiyasi nimaga asoslanadi?
   
6. 
   Kengaytirilgan agglyutinatsiya reaksiyasi mohiyati. qo'yilish texnikasi va natijasi о ‘qilishini tushimtiring.
   
7. 
   BilGAR reaksiyasi mohiyati, qo ‘yilish texnikasi va natijasi о 'qilishini
   

tushuntiring.

8. 
   Noto'liq antitelalar nima degam tushuntiring.
   

9 KBR reaksiyasi mohiyati, qo'yilish texnikasi va natijasi o'qilishini
tushuntiring. .
10.Pretsipitatsiya reaksiyasi mohiyati, qo'yilish texnikasi va natijasi
о ‘qilishini tushimtiring.


164

9-MASHG‘ULOT

Mavzu: Immunitet a’zolari. T va В limfotsitlar sistemasi, immun tanqislik holatlari. Vaksina va immun zardoblar
Mashg‘ulot rejasi

1. 
   Immun tizimning T-sistemasini baholash usullari.
   
2. 
   Immun tizimning B-sistemasini baholash usullari.
   
3. 
   Organizmning maxsus sezuvchanligini baholash usullari.
   
4. 
   Immunoprofilaktika va immunoterapiyaning hozirgi zamon asoslari.
   
5. 
   Immunoprofilaktik va immunoterapevtik preparatlar.
   
6. 
   Vaksinalar olinishi va qoianilishi.