Миллий иқтисодиёт ва унинг макроиқтисодий кўрсаткичлари. Миллий хисоблар тизими

4.Ялпи ички маҳсулот (ЯММ) ни ҳисоблаш усуллари
Ялпи миллий маҳсулот (Ялпи ички маҳсулот)ни сарф-ҳаражатлар бўйича ҳисоблашда барча иқтисодий субъектлар, яъни уй хўжаликлари, корхоналар, давлат ва чет элликларнинг ялпи махсулотни сотиб олишга қилинган сарфлари қўшиб чиқилади.
Ялпи миллий маҳсулот (ЯИМ)ни ҳисоблаш усуллари:

• 
  Қўшилган қийматлар бўйича ҳисоблаш (ишлаб чиқариши); усул
  
• 
  Сарф ҳаражатлар бўйича ҳисоблаш (пировард фойдаланиш усули);
  
• 
  даромадлар бўйича ҳисоблаш (тақсимлаш усули);
  

С. Уй хўжаликларининг шахсий истеъмолчилик сарфлари (узоқ муддат фойдаланиладиган ва жорий истеъмол қиладиган товарлар ҳамда хизматларга);
I. Корхоналарнинг ялпи инвестицион сарфлари (асосий капиталга, уй-жой қурилишга ва заҳираларга инвестициялар).
G. Товар ва хизматларнинг давлат хариди (мактаблар, соғлиқни сақлаш муассасалари, йўллар қурилиши, қуролли кучлари, давлат маҳкамасини ушлаб туриш ва ҳоказо);
Xn. Соф экспорт (экспорт ва импорт суммасининг фарқи «+» ёки «-«)

• 
  ЯИМ (ЯММ) = С+ I+ G+ Xn
  

Шахсий истеъмолчилик сарфлари (С)

• 
  узоқ муддатли фойдаланиладиган истеъмол товарларига сарфлар;
  
• 
  жорий фойдаланиладиган истеъмол товарларига сарфлар;
  
• 
  хизматларга сарфлар.
  

Ялпи инвестицион сарфлар (I)

• 
  асосий капитални ҳарид қилишга сарфлар;
  
• 
  барча турдаги қурилишлар;
  
• 
  заҳираларнинг ўзгариши.
  

ЯММ (ЯИМ)ни даромадлар бўйича ҳисоблашда иқтисодий ресурслар ҳисобига олинадиган барча омилли даромадлар ҳамда амартизация ажратмалари ва бизнесга эгри солиқлар йиллик суммаси қўшиб чиқилади.

ЯИМ (ЯММ) =

• 
  Иш ҳақи (мукофот, қўшимчалар билан);
  
•