Milliy iqtisodiyotda axborot tizimlar va texnologiyalar

3.7. Sеrvisli dasturiy ta’minot 
Servis dasturiy ta’minot - foydalanuvchiga kompyuter bilan 
ishlashda qo‘shimcha xizmatlar taqdim etuvchi va operatsion tizimlar 
imkoniyatlarini oshiruvchi dasturiy mahsulotlar majmuidan iborat. 
Tarkiblangan tillar 
(procedure-oriented 
language) 
Dasturlash tillari 
Mashina tillari 
(Computer Language) 
Mashinaga-yo‘naltirilgan 
tillar 
(Computer-oriyented 
Language) 
Algoritmik tillar 
(algorithmic Language) 
Kompyuterning apparatli qismi 
tomonidan qabul qilinadigan 
dasturlash tillari (mashina kodlari) 
Kompyuterning aniq turi tuzilishini 
aks ettiruvchi dasturlash tillari 
(Assembler) 
Dasturlarni tarkibli qismdasturlar 
majmuasi sifatida bayon qilish 
imkoniyati 
Muammoli-yo‘naltirilgan 
tillar (universal-
programming language) 
Algoritmning tuzilishini aks ettirish 
uchun kompyuter arxitekturasiga 
bog‘liq bo‘lmagan dasturlash tillari 
Dasturlashning 
integratsiyalangan 
tizimlari (Delphi, Builder C++)
4-avlod tillar (4GL) 
Belgilangan sinfdagi masalalarni 
yechishga mo‘ljallangan dasturlash 
tillari (LISP, SIMULA va b.) 
Obyektli yo‘naltirilgan 
tillar (object 
programming language) 
Obyektlar majmuasiga 
mo‘ljallangan dasturlash tillari 
(Object Pascal, C++ va b.) 

---

93 
Servis dasturlar asosan kompyuter va operatsion tizimning ishlashi, 
xavfsizligi va uzoq xizmat ko‘rsatishini ta’minlashga qaratilgan. 
Biroq, funsional imkoniyatlariga ko‘ra, servis vositalarini 
quyidagicha bo‘lish mumkin: 
• foydalanuvchi interfeysini yaxshilovchilar; 
• ma’lumotlarni buzish va qoidasiz kiritishlardan himoya qiluvchilar; 
• ma’lumotni qayta ishlovchilar; 
• disk va tezkor xotira qurilmasi o‘rtasida ma’lumot almashuvini 
tezlashtiruvchilar; 
• virusga qarshi vositalar; 
• ma’lumotlarni arxivlash vositalari.