Milliy universitetining jizzax filiali amaliy matematika fakulteti

1. Iqtisodiy o’sishning ekonometrik modeli 
R - bir birlik mahsulotning narhini bildiradi, abtsissa o’qi bo’yicha 
belgilangan Q –mahsulot miqdorini ifodalaydi. Mahsulot narhi - bu sotuvchi taklif 
qilayotgan mahlum miqdordagi mahsulot uchun oladigan va xaridor talab 
qilayotgan 
bu 
mahsulot 
uchun 
to’laydigan 
to’lovdir. 
Taklif funktsiyasi - QS bozorning narhlarida ishlab chiqaruvchining 
qancha miqdorda mahsulot sotishiga xoxishi borligini bildiradi. Bu egri chiziq 
yuqoriga yo’nalgan bo’ladi, negaki narh qancha yuqori bo’lsa shuncha ko’p 
firmalar mahsulot ishlab chiqarishi va uni sotishga intilishi mumkin bo’ladi. 
Talab funktsiyasi - QD, bozorning xar bir narhida istehmolchilar 
qancha miqdorda mahsulot xarid qilishga tayyor ekanliklarini bildiradi. Talab egri 
chizig’i ‘astga yo’nalgan, negaki odatda istehmolchi narh past bo’lganida ko’proq 
mahsulot xarid qilishni afzal ko’radi. 
Narx.Muvozanat. miqdor 
Talab va taklif funktsiyalari bir nuqtada , talab va taklif muvozanatlashgan A 
nuqtada kesishadi, yahni muvozanat narh – R* va muvozanat ishlab chiqarish 
miqdorida- Q*. Muvozanat narhda R* taklif qilinayotgan va talab qilinadigan 
mahsulot miqdori bir miqdorda Q* -ga tengdir. Bozor mexanizimi erkin bozordagi 
sharoitni muvozanat narh o’rnatilmagunicha o’zgarishini tahminlaydi, yahni 
narhning o’zgarishi taklif qilinayotgan mahsulot xajmi talab qilinayotgan mahsulot 
xajmiga teng bo’lmagunicha davom etadi. Muvozanat nuqtasida defitsit ham, 
ortiqcha taklif ham bo’lmaydi, shunday ekan bozorda narhni o’zgarishiga olib 
keluvchi kuchlar ham bo’lmaydi. 
Bahoga nisbatan talabning chiziqli ko’rinishidagi ekonometrik modeli 
;Qd=a0+a*’ 
Bahoga nisbatan taklifning chiziqli ko’rinishidagi ekonometrik modeli ; 
Qs=b0+b