Ministrligi

altın gúmis toplaw emes, bálki ilim arqalı insaniyat ushın zárúr 
nárselerge iye bolıw» dep jazadı alım. (A. R Beruniy.: Oylar, 
hikmetler,naqıllar, qosıqlar 44-bet) 
Filosofiyalıq kórinistegi qádiriyatlar-insaniyat hám insanıyat 
ushın ullı áhmiyetke iye bolǵan erkinlik, tınıshlıq, teńlik, 
haqıyqatlıq, gózzallıq, jaqsılıq kibi nawqıran insan ushın áhmiyetli 
wazıypalardıń jıyındısı.
İzertlewshi alım O. Musurmonovanıń pikirinshe, qádiriyatlar 
insan tárepinen qádirlenetuǵın nárselerden ibarat bolıp adamlardıń 
talabı, qálewi, qızıǵıwı, maqseti tiykarında ózara múnásibet, óz-ara 
tásir nátiyjesinde júzege keletuǵın jaǵday. Demek, qádiriyatlardıń 
áhmiyetin pedagogikalıq kóz-qarastan túsindirgenimizde, insannıń 
ruwxıy mútájlikleri tiykarında payda bolǵan ámeliy iskerlikte dáwir 
sınawınan tabıslı ótken, óz kórinisi hám mazmunında xalıqtıń 
ruwxıy álemin jámlegen, ásirler dawamında xalıqtıń ruwxıy 
153

---

mádeniyatın júzege keltiriw obekt sıpatında qádirlenip kelingen 
mánawiy ruwxıy is-háreketler, zat hám hádiyselerdiń jıyındısı. 
(Musurmonova O.: «Mánawiy qádiriyatlar hám jaslar tárbiyası». 66-
bet) 
Barlıq qádiriyatlardıń áhmiyetin eń joqarǵı-sezim insanıylıq 
payda etedi. İnsanıylıq-insannıń abıraylı hújdanı hám iymanınıń 
jemisi İnsanıylıq ǵamqorlıq, kewil-xoshlıq, materiallıq hám mádeniy 
kúshke umtılıw sezimi, iyman hám hújdan orayında mehir-múriwbet 
kórsetiw (Musırmanova O.: «Mánawiy qádiriyatlar hám jaslar 
tárbiyası» 58-bet). Ózbekstan Respublikasınıń «Bilimlendiriw 
haqqında»ǵı Nızamında jaslar «tálim tárbiyası insanıylıq 
demokratiyalıq xarakterde ekenligi» mámleket siyasatınıń tiykarǵı 
principlerinen biri ekenligi atap otiledi. Usı joqarı ideyanı ámelge 
asırıp, jaslardı bilimli hám aqıllılıq jaqtan kámal tabıwında áwelden 
oqıtıwshınıń qızǵın miynet iskerligi ayrıqsha orın iyeleydi. Búgingi 
kúni elimizde nawqıran jaslardı tárbiyalap, kamalǵa keltiriw 
máselesi áhmiyetli wazıypa sıpatında járiya etilmekte. Bunda 
perzenlerimizdiń fizikalıq, aqılıy ruwxıy nawqıran bolıwı jeke 
áhmiyetke iye. Sonıń ushın, oqıtıwshınıń ózinde kemshiliksiz, eń 
joqarı ulıwma insaniy qádiriyatlar sezimi bolıwı kerek. Bul sezim 
onıń bekkem qáliplesken pedagogikalıq sheberligi háreketsheńlikme 
waqıt óz sáwleleniwin tabıwı zárúr. İnsan balası jaslıǵınan ómiriniń 
aqırına shekem ilim alıwǵa umtıladı eken, bárhá ulıwmainsanıy 
qádiriyatlarǵa ilim arqalı erisedi. Oqıtıwshı-ilimdi xalıqqa jetkerip 
beriwshi hám jaslar qálbine jol, tabıwshı tiykarǵı juwapker shaxs.