337
kommunikativ qobiliyatga ega bo‘lmagan o‘qituvchi bolalar qalbiga yo‘l topishi
o‘ta mushkuldir.
O‘qituvchining bashoratchilik (
istiqbolni ko‘ra bilish) qobiliyati –
rejalashtirilgan ta'lim-tarbiya jarayonidan kutiladigan
natijani oldindan bilish,
tarbiyalanuvchining kelajakda qanday odam bo‘lishi haqidagi tasavvur bilan
bog‘liq bo‘lgan shaxsni tarbiyalab yetishtirishda, o‘quvchi shaxsining qanday
fazilatlarini taraqqiy etishini bashorat eta olishda ifodalanadigan mahoratdir. Bu
qobiliyat pedagogik optimizm (kelajakka ishonch),
tarbiya qudrati, insonga
inonish bilan bog‘liq bo‘ladi.
O‘qituvchining diqqatni taqsimlash qobiliyati – ta'lim-tarbiya jarayonida
o‘qituvchi tomonidan diqqatning barcha tarkibiy tuzilmalari: hajmi,
uzoq va
yaqin muddatliligi, kuchi, kuchuvchanligining idora qilish va pedagogik
faoliyatning bir qancha turlari o‘rtasida taqsimlash mahoratidir. Tajribali
o‘qituvchi o‘quv
materialini taqdim qilar ekan, dars maqsadi, mazmuni, shakli,
vaqt taqsimlanishi, o‘quvchilarning bilim o‘zlashtirish darajasini e'tibordan
chetda qoldirmaydi va ayni paytda ularning mashg‘ulot mobaynidagi ruhiy holati
(toliqish, loqaydlik, e'tiborsizlik, tushkunlik alomatlari)ni hushyorlik bilan kuzatib
boradi. Tajribasiz o‘qituvchi ayrim hollarda o‘quv materialini bayon qilishga
berilib, o‘quvchilarning darsdagi holati (intizomi, ruhiyati)ni diqqat- e'tiboridan
chetda qoldiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: