Монография олий ўқув юртлари тарих факультетлари талабалари, магистратура

 
2
Тарихи жаҳоннамойи. 317б.
 
3
Зияев Ҳ.З. Туркистонда Россия тажовузи ва ҳукмронлигига қарши кураш. –Б.158.
 
4
Ўша жойда.
 
5
Тарихи жаҳоннамойи. 318б.
 
6
Ўрус лашкарининг Туркистонда тарих 1269-1282 саналарда қилғон футуҳотлари. –Б.89.
 

---

106 
қазо қолиб, ансордин ошиёни қозига фарвоз айлади, раҳматуллоҳи 
алайҳирраҳма. Ул вақтда умри шарифлари ўттиз уч ё ўттиз тўрт ёшда 
эрди».
1
- Олимқулнинг ўлиги тарихчи Муҳаммад Солиҳ Тошкандийнинг 
амакиваччаси эшон Юсуфхўжа Иноғомхўжа читфуруш ўғли 
хонадонидан чиқарилади ва шаҳарнинг Шайх Ҳованди Тоҳур 
қабристонига дафн этилади.
2
Муҳаммад Солиҳ Тошкандий ва Аваз Муҳаммад Аттор 
Ҳўқандийлар 
ҳам 
Алиқули 
Амирлашкарнинг 
Шайҳонтохур 
қабристонига дафн этилганлигини таъкидлаб ўтадилар.
3
Алиқули Амирлашкарнинг 9 май куни бўлиб ўтган жангларда 
оғир ярадор бўлиб, ҳалок бўлганлигини генерал Черняев ўзининг 13 
май кунидаги ахборотномаси билан тасдиқлайди: 
- «Тошкент яқинида 9 май куни қўқонликлар билан бўлиб ўтган 
жангларда Қўқон хонлиги ҳукмдори Мулла Алиқули (ҳужжатда 
Алимқул – З.И.) ўлдирилган».
4
Амирлашкар шаҳид бўлгач, Мирзо Аҳмад қўшбеги, Бекмуҳаммад 
қўшбеги ва Қўш парвоначилар бошчилигидаги қўшинлар Қўқонга 
қайтиб кетадилар ва у ерда Худойқули деган одамни хон қилиб 
кўтарадилар.
Саркардасиз қолган Тошкент мудофаачилари эса Султон 
Саййидхонни ўз хонлари деб эълон қиладилар ва Тошкент амалда 
мустақил хонликка айланади.
5
Машҳур қозоқ саркардаси ва озодлик 
учун узоқ йиллар давомида чор қўшинларига қарши кураш олиб борган 
Султон Содиққа Алиқули Амирлашкарнинг қиличи топширилади ва у 
Амирлашкар этиб тайинланади. 
Мудофаачилар бир неча кунлик қаттиқ 
жанглардан сўнг чор Россиясининг ҳарбий босқинчилари томонидан 
мағлуб этиладилар.
6
Алиқули Амирлашкарнинг ҳалокати билан Қўқон хонлигининг 
ҳалокати ҳам яққол кўриниб қолган эди. Бундай ҳолнинг юзага 
келишини олдиндан ҳис қилган генерал Черняев шундай таъкидлаган 
эди: - «Алиқулининг ўлимини биз учун фавқулодда аҳамиятга эга 
бўлган ҳол деб ҳисоблаш зарур. Бу ҳол менинг Қўқон хонлигини 
бундан буёнги тақдири ҳал этилди, деб хулоса чиқаришимга асос 
бўлади».
7
1
Тарихи Алиқули Амирлашкар. -Б.183.