Монография Яяш£Ш к 'iirlih \ назар хдкимов инсон экологияси монография


Download 7.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/45
Sana20.11.2023
Hajmi7.13 Mb.
#1789990
TuriМонография
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   45
Bog'liq
Инсон экологияси

43


ташкил 
кдлишда, 
экологик 
мазмундаги 
тадбирларнинг 
кдзицарли ва жонли утказилишида хдм мухдм уринга эга.
Замонавий олий ик,тисодий таълимнинг мухдм хусусият- 
ларидан бири, устоз, профессор-педагогнинг камтарлиги, 
талабалар билан узаро мулок,отда уларга хурмат ва эътибор 
билан муносабатда булиши, улар шахсига хос булган билимга 
интилшиларида, 
баъзи хдлларда экологик муаммоларни 
изохдашда йул куйган камчилликларда педагогларга хос 
вазминлик билан фикр билдириши ёки услубий йуналтири- 
шидир. Устоз-педагогнинг булажак икдисодчилар билан 
мулок;отида интеллектуал имкониятларини алохдда к;айд 
кдлиш, экологияга оид кдзищ ираётган масалалар буйича 
ечимини топа олишларига иш онтириш усули шогирдларни 
мустакдл харакатларини кучайтиради ва уз имкониятларига 
булган иш ончини оширади. Мулок,отлар таъсири талабанинг 
дастлабки илмий тадкдцот ишларини бошлашига замин булиши 
мумкин. Ш у муносабат билан к;айд кдлиш лозимки, бундай 
методик усулнинг кулланилиши булажак мутахассис-ларнинг 
мустакдл топширикдарни, экологик муаммога дойр х;ар бир 
мавзуга тегишли мустакдл ишларнинг тулик; ва мазмунли 
бажарилишини, 
фанлардан 
асосий 
манбаларни 
яхши 
узлаштириш имкониятини ривожлантиради.
Таълим жараёнида “тарбиячи - устоз булиш учун, 
бопщаларнинг акд - идрокини устириш, экологик билим ва 
маърифат зиёсидан бахраманд кдлиш, х;акдций ватанпарвар, 
х;акдкдй фук;аро сифатида етиштириш учун, энг аввало, 
тарбиячининг ана шундай юксак талабларга жавоб бериши, ана 
шундай буюк фазилатларга эга булиши керак”.55 Таълимни 
модернизациялаш даврида устоз-педагог шахсига нисбатан 
куйилаётган замонавий талаблар олий идтисодий таълимда 
фаолият 
курсатаётган 
педагог-устозларга 
мутахассислик 
буйича махсус маълумот, касбий тайёргарлик, юксак ахлок;ий 
фазилатларга эга булиш масъулиятларини юклайди.
55 Каримов И Л . Буюк келажагимизнинг хук,ук^й кафолоти. - Тошкент, Шарк, 
нашриёти - матбаа концерни Бош тахририятн, 1993. - Б. 27-28.
44


Х,озирги даврда устоз-педагог шахсига нисбатан мудим 
м»бий мадорат талаблари белгиланган. Illy жумладан, 
профессор укдтувчи, жамият иж тимоий даётида руй бераётган 
улгаришлар, экология буйича, яъни атроф-мудит мудофазасига 
доир олиб борилаётган ижтимоий ислодотлар модиятини чукур 
лиглаб етиши дамда бу борада булажак мутахассисларга 
йСоеланган 
илмий маълумотларни бера олиши, энг сунги фан ва 
I схиика янгиликларидан хабардор булиши лозим. Шунинг-дек, 
yti оз-педагог уз мутахассислиги буйича чук,ур, пухта билимга 
»га булиши, уз устида тинимсиз изланиши, ижтимоий, 
(уманитар фанлар асосларини нухга билиши, таълим-тарбия 
«Шраёнида булажак педагогларнинг ёш ва психологик хусу- 
шигларини инобатга олган долда фаолиятини ташкил этиши 
к г рак.
Таълимдаги ислодотлар мазмунига мувофик^ устоз-педагог 
гл'ьлим-тарбия жараёнида у^итишнинг энг самарали шакл
метод ва воситаларидан унумли фойдалана олиш имкониятига 
яга булмоги, ижодкор, ташаббускор ва ташкилотчилик 
цибилиятига эга булиши, юксак даражадаги педагогик 
мах;оратни узлаштириб олиши, шахсий даётда, экологик 
хабардорлик буйича дам ибратли булиши лозим.
Олий таълимда талабалар, булажак бакалаврлар орасида 
олиб борилган эмпирик кузатишлар, социологик суровлар 
иатижалари шундан далолат берадики, утказилаётган дарслар 
Лаиомида устоз-педагогдан равон, тушунарли, илмий асос- 
ллиган, мантик;ан бир-бирини тулдирадиган суз бойлиги, нутк; 
маданияти булишини дам талаб к;илади. Устоз-педагогдан 
цо.чирги даврда Узбекистонда олиб борилаётган ижтимоий- 
иктисодий ислодотларнинг мак,садлари, модияти ва натижа- 
ларига доир материалларни яхши узлаштир-ганлиги, ундан 
таълим-тарбия ишида ва экологик адволга доир материал- 
лардан самарали фойдалана олиши дам мудим амалий адамияг 
касб этади.
Булажак бакалавр, магистрлар экологик маданиятини 
ривожлантириш модели мазмунининг мудим хусусиятларидан
45


яна бири, битирув малакавий ишларига, м аш стрлик диссер- 
тациясига илмий рах,барлик даври дисобланади. Илмий 
рах;барлар томонидан бу жараён давомида булажак мута- 
хассислардан битирув малакавий ишлари, магистрлик диссер- 
тацияларининг мазмуни, к;уйилган экологик масалалар ечими 
х;акдда мустакдл изланиш ва фикрга эга булиш талаб кдлинади. 
Бу иш давомида устоз-педагогнинг интеллектуал имконият- 
лари, экологияга оид билими, тажрибаси, мулокдт маданияти 
ёркдн намоён булади. Чунки талаба билан муттасил ишлаш, 
унга малакали илмий-услубий курсатмалар, маслах;атлар бериш 
нагижасидагина 
талаблар 
даражасида 
ёзилган 
битирув 
малакавий ишини, магистрлик диссертациясини хдмояга 
тавсия этиш мумкин. Таъкидлаш лозимки, ушбу лолларда 
битирув малакавий иши, магистрлик диссертацияси мавзусига 
шу жумладан, экологияга дойр янги адабиётлар, интернет 
ресурслари туркуми хдкдда махсус ахборотга эгалиги унинг 
илмий ишлардаги фаол иштирокидан далолаг беради.
Узлуксиз таълимни модернизациялаш, олий таълимдаги 
ислох;отларни чукурлаштириш ва фук;аролик жамиятини 
ривожлантириш даврида устоз-педагогларнинг олий таълим­
даги ролининг муттасил ошиб бориши, олий таълимдаги 
ислох;отларнинг ажралмас цисми, мухдм булагидир, пировард 
натижада юк;ори малакали ик,тисодчи мутахассислар тайёрла- 
нишидаги, булажак бакалавр, магистрнинг экологик мада­
нияти ривожланиши моделидаги асосий омиллар дан биридир.
Экологик масалаларнинг глобаллашув жараёни ж амият­
нинг барча жабх;аларига, шу жумладан, узлуксиз таълимга хдм уз 
таъсирини утказмокда. Бундай ижтимоий ва идтисодий 
ш ароитда инсон, шахе тарбиясига, булажак педагоглар эколо­
гик маданиятининг ривожланишига алохдда эътибор бериш, 
унинг илмий асосларини кучайтириш, бевосита ислохдтлар 
ривожи х,амда ижобий натижаларга эришиш билан чамбарчас 
богликдигига эътибор бериш мак,садга мувофикдир.
Узлуксиз таълимнинг барча жабхдларидаги ислодотлар 
давридаги мухдм масалалардан бири, шахе экологик тарбияси

Download 7.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling