Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva
Download 4.43 Mb. Pdf ko'rish
|
Z0m2Y3xIsiTPCBv4SIeXYLrHBdo5K7T8Eh3vfQpX
|
35
rivojlanishi uchun ham qulay imkoniyatlarni tug’dirdi Mavzuga doir tushuntiruvchi matnlar Falsafa “donolikni sevmoq” (yun. “fileo” sevaman va “sofia” donolik) Mavjud narsa va hodisalarning eng umumiy aloqadorligi va rivoj-lanish qonuniyatlarini bilishga qaratilgan fan Falsafa predmeti Inson Olam Tabiat Jamiyat Inson 36 1.1.Falsafiy dunyoqarash 1.2.Falsafaning tarkibiy qismlari Falsafiy antropologiya Tarix falsafasi Madaniyat falsafasi Huquq falsafasi Etika Estetika Texnika falsafasi Mantiq Aksiologiya Ontologiya Gnoseologiya Ijtimoiy falsafa Falsafa tarixi Fan metodologiyasi Falsafiy bilimning tarkibiy tuzilishi Bilim Dunyoqarash Kundalik-amaliy bilim Ilmiy-nazariy bilim 37 1.3.Falsafaning vazifalari. 1.4. Dunyoqarashning tarixiy shakllari Falsafaning vazifalari Dunyoqarash Metodolo- gik Bilish Aksio- logik Integra- tiv Madaniy Tarbiya- viy Dunyoqarash Inson Dunyo Afsonaviy Diniy Falsafiy 38 Irratsio nal falsafa 1.5. Falsafaning asosiy yo’nalishlari. Falsafaning asosiy yo’nalishlari Materializm Idealizm Sub’ektiv idealizm Ob’ektiv idealizm Antik falsafa O’rta asr falsafasi Nemis klassik falsafasi 17 asr sub’ektiv idealist faylasuflar – Berkli “Men va mening sezgilarimdan boshqa hech narsa yo’q, olamdagi narsalar mening sezgilarimdagina mavjud” 39 Takrorlash uchun savollar: 1.Falsafa atamasining lug’aviy ma’nosi qanday? Bu haqda Forobiy fikrlarini ayting. 2.Falsafaning asosiy muammolari tarkibiga nimalar kiradi? 3.Falsafa bilan xususiy fanlarning o’zaro munosabati qanday? 4.Falsafaning sobiq ijtimoiy-siyosiy tuzumning mafkuraviy quroliga aylanib qolganligi va uning salbiy oqibatlari nimalardan iboratligini qanday izohlaysiz? 5.Insonning tafakkurlash madaniyati, dunyoqarashini shakllantirishda falsafaning ahamiyati nimalardan iborat? 6.Dunyoqarash va uning asosiy xususiyatlari haqida fikr-mulohazalaringizni bayon eting. 7.Dunyoqarashning asosiy turlari va ularning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat? Mifologik dunyoqarash to’g’risida nimalarni bilasiz? 8.Diniy dunyoqarashning mohiyati, asosiy elementlari nimalardan iboratligini ayting. 9.Diniy e’tiqod erkinligi, din va siyosat nisbati haqida nimalarni bilasiz? 10.Falsafiy dunyoqarash va uning xususiyatlari nimalardan iborat? Test topshiriqlari: 1. Quyida falsafaga berilgan ta’riflarning qaysi biri to’g’ri ? Falsafa bu - a) Haqiqatni anglay olish san’ati. b) Voqelikning nisbatan umumiy qonunlari haqidagi fan. v) Insonning taqdiri haqidagi ta’limot. g) Inson va dunyoning o’zaro munosabati haqidagi qarashlar tizimi. 2. Qaysi falsafiy yo’nalish olamni tabiiy-tarixiy taraqqiyot natijasi sifatida izohlaydi? a) Antropotsentrizm. b) Kosmotsentrizm. 40 v) Materializm. g) Idealizm. 3. Quyida keltirilgan funktsiyalardan qaysi biri falsafiy emas ? a) Texnologik b) Biluvchanlik v) Metodologik g) Dunyoqarash 4. “Filosofiya” atamasi qanday ma’noni anglatadi? a) jamiyatni anglamoq b) tabiatni sevmoq v) donishmandlikni sevmoq g) falsafani anglamoq 5. Quyidagi keltirilgan savollarning qaysi biri falsafa majmuiga kirmaydi? a) Haqiqat nima ? b ) Olam qanday tuzilgan? v) Hayot nima? g) Moddaning xossalari qanday ? 6. Falsafaning asosiy funktsiyalari? a) Tarbiyaviy, umumlashtiruvchi, bilish, chamalash, bashorat kilish a) Metodologik, dunyoqarashlik, bilish, ijtimoiy, aksiologik, tarbiyaviy v) Tarbiyaviy, dunyoqarash, umumlashtiruvchi, bilish g) Dunyoqarashlik, metodologik, chamalash, bashorat kilish 7. Quyida keltirilgan dunyoqarash ta’rifining qaysi biri nisbatan aniqdir? a) Insonning amaliy tajribasi b) Dunyo haqidagi bilim v) Dunyoni his qilish g) Insonning voqelik haqidagi qarashlari, nuqtai-nazarlari, yo’l yo’riqlari 41 tizimi 8. Dunyoqarashning qanday tarixiy shakllari bor? a) Dunyoqarashning diniy, ilmiy, xayoliy tiplari mavjud b)Dunyoqarashning totemistik, dualistik, metodologik, ilmiy- turlari bor v) Dunyoqarashning mifologik, diniy va ilmiy-falsafiy tarixiy tiplari bor g) Dunyoqarashning ma’rifiy, madaniy, adabiy-badiiy tiplari mavjud Download 4.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|