Mundarija : kirish qism I bob nafosat tarbiyasining maqsad va vazifalari

Kurs ishi maqsadi : Mavzuni ilmiy va amaliy jihatdan tahlil qilish
Kurs ishi vazifasi : 1. Mavzuga oid ilmiy va adabiy adabiyotlar, gazeta va jurnallarni to`plash
2. To`plangan materiallarni nazariy jihatdan o`rganib chiqish
3. O`rganilgan materiallar asosida amaliy tavsiyalar ishlab chiqish
Kurs ishi tuzilishi : Kirish qism, 2 bob, 4 bo`lim, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati
I BOB Nafosat tarbiyasining maqsad va vazifalari
1.1 Maktabda nafosat tarbiyasining mazmuni, shakl va metodlari.
Nafosat to`g`risidagi bilimlar yoshlarni xatti –harakatlarini, o`quvchilar faoliyatini va tabiat hodisalarini baholashda foydalanadilar. Nafosat tarbiyasining, mazmuniga xalqimizning boy madaniy merosini xalqning nafosatga oid bilimlarini badiiy didini xalqimizning ma`naviyatini, sog`lom turmush tarzini kiritsak bo`ladi. Nafosat tarbiyasi –eng avvalo xar bir yoshda badiiy hissiyot tuyg`ularini, badiiy didni tarbiyalashga qaratiladi. Nafosat tarbiyasi bugungi kunda shuning uchun ham muhimki, u har bir yoshni o`zini nazorat qilishga sa`yi – harakatlarini tartibga solishga odatlantiradi. Did farosat har bir insonning xatti-harakatida, kiyinishida yurish turishida, jamiyatga bo`lgan munosabatida, u yoki bu voqealarga real yondashishda yaqqol ko`zga tashlanadi.
Maktab hujjatlarini tahlil qilish metodi Respublikamiz rahbariyatining xalq ta’limi yo’zasidan qabo’l qilingan qaror va yo`l-yo`riqlari asosida maktabda bajarilgan va bajarilayotgan ta’limtarbiya ishlarini yuritilgan hujjatlar orqali aniqlash metodi ham mavjuddir. Maktab hujjatlarini tekshirish orqali o`qituvchilar va o`quvchilar jamoasi, ularning pedagogik faoliyati haqida aniq ma`lumotlar olinadi. Umuman, maktab hujjatlari deyilganda; o`qituvchi va o`quvchilarning soni va sifati; o`quvchilarning shaxsiy hujjatlari, sinf jurnallari, kundalik daftarlari, buyruq daftarlari, pedagoglar kengashining qarorlari daftari, maktabning rejadagi pul hisobi va uning sarflanishiga doir hujjatlar, turli inventarlar daftari va boshqalar tushuniladi. Maktab hujjatlarini tahlil qilishda o`quvchilarning umumiy miqdori, uning o`sishi yoki kamayish sabablari tavsifi, o`quvchilarning fanlar bo`yicha o`zlashtirish darajasiga, sinfda qolishning oldini olish, rag`batlantirish va jazolash choralari, turlariga, maktabning moddiy bazasiga e’tibor beriladi. Ularni tahlil qilish, hisobotlarni ko`zdan kechirish, to`g`ri yoki noto`g`riligini aniqlash, o`quvchilar faolliklarining o`sishi bilan taqqoslash, ilg`or pedagogik tajribalarning umumlashtirilishi va joriy etilishi va nihoyat, o`qituvchi-tarbiyachilarning ilmiy-pedagogik faoliyatlarini tekshirish, tegishli chora, tadbirlar belgilash maqsadida o`tkaziladi.
Nafosat tarbiyasi barcha yoshdagi kishilarga bab-baravar zarur.
Axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri bo`lib, muayyan jamiyatda yashovchi kishilar amal qilishi zarur bo’lgan ma`lum xatti-xarakat qoidalari yigindisidir.
Axloq odamlarning bir-birlariga, jamiyatga, davlatga, xalq mulkiga, oilaga, ishlab chiqarish vositalariga, mehnat mahsulotlari va shu kabilarga munosabatini muayyan tartibga soladigan xatti-xarakat qoidalari tizimida namoyon bo’ladi.
Odob – odamning jamoat, el-yurt orasida o’zini tutish, boshqalar bilan kay yusin muomala qilish, o’z turmushi, maishati va bush vaktini kanday tashqil etishi, xullas, shaxsning kundalik xulq-atvori, yurish-turishi, xatti-xarakatlari kanday bo’lishi lozim va ma`kul ekanligi xususida baxs etadi. Anikrogi, Axloq kishining ichki olami, e`tikodi, fazilatlari sifatida mavjud bo’lsa, odob shaxsning ko’zga tashlanadigan mulozamati, xulq-atvori, muomala-munosabatlari tarzida namoyon bo’ladi. Axloq ikshidan xar xil xolatlarda kanday yul tutish kerakligidan yaxshi uylab, eng maqsadga muvofik xarakat qilishni talab etsa, odob o’z qoidalarining odat tusiga kirishini, ya`ni xarkanday vaziyatda ana shu odatni namoyon qilishini takozo qiladi. Xar bir odam xususida, odatda, uning faoliyatiga, kanday ish bilan shugullanishiga, bu faoliyati va ishi Axloq talablariga, turmush qoidalariga, jumladan, davlat konunlariga muvofik yoki xilof ekanligiga asoslanib muayyan fikr yuritiladi.
Axloq ilmi yaxshilik bilan yomonlik o’rtasidagi murakkab muammolar xakida baxs yuritib, insonning kamolatga erishish yulini yoritib boradi. Xar bir inson bir olam bo’lgani kabi uning Axloq-odobi xam juda murakkabolam, desak yanglishmaymiz. Chunki, shaxsning zoxiriy va botiniy olamini, ayniksa kalb olamini urganish, bilish, txlil etish goyatda kiyin, bu ruxiyat biln boglik xolatdir. Axloqli, odobli komil insonda odamiylikning eng yaxshi xislatlari: mexr-muxabbat, raxm-shafkat, adolatu diyonat, xayoyu iffat, vafoyu, ximmatu saxovat, imon-e`tikod kabilar mujassam bo’ladi, ayni xolda shu xislatlarning aksi – beburd, Axloqsiz kimsalar fe`lida ko’rinadi.
Asrlar davomida Axloq-odob mavzuida kanchadan-kancha kitoblar, xikmatnomalar, odobnomalar, pandnomalar va nasixatnomalar, ibratli xikmatu rivoyatlar yaratilgan. Xalq ogzaki ijodi xazinalarida Axloq-odobga doir bebaxo fikr javoxirlari borki, ularning xammasini xisoblab xisobiga, ta`riflab ta`rifiga yetib bo’lmaydi.
Muqaddas Qur`oni Karimda va paygambarimiz Muxammad Alayxissalomning xadislarida insoniy Axloq-odobning barcha qirralari o’z ifodasini topgan. Muqaddas kalimalarning deyarli xammasida yaxshi amallarning xidoyatiyu yomon odatlarning zarari bayon etilib, ulardan qanday qilib saqlanish lozimligi xaqida yo’l-yo’riklar ko’rsatib qo’yilgan.

Yosh nixolning baquvvat daraxtga aylanishi parvarishga boglik bo’lganidek, odam bolasi komil inson b o’lib yetishishi uchun ham uni murgaklikdan Axloq-odob ilmidan bahramand etib borish lozim.