Mundarija Kirish Asosiy qisim

1.4. Yuqori suvlangan zonalarda neftberuvchanlikni ko’paytirish boyicha choralar
Suvlanish tizimining tahlili shuni ko’rsatadiki, uyum massivi suvni haydash jarayonida mahsuldor yotqiziqlarni butun qirqimi boyicha egallanadi.
Suv qatlamga boshlang’ich davrida SNChga haydalgan, quduqlarda qabul qiluvchanlik suyuqlikning dinamik sathni butunlash neftga toyingan tog’ jinsining oralig’ida saqlab turish va qatlamlar oralig’ida neft zaxirasining yuviluvchanligini ta’minlashi mumkin.
Ishlatish tizimini takomillashtirish yo’llarini sifatli amalda qo’llashni quyidagicha ko’rib chiqish mumkin:
- uyumning maydoni boyicha suv bostirib ta’sir etish darajasini kengaytirish;
- haydashni siklik rejimda o’zlashtirish yo’li orqali ta’sir etish jadalligini oshirish.
Maydon boylab haydovchi quduqlarni keng joylashtirish masalasi quyidagi omillarga muvofiq chegaralanadi: uyumning sharqiy uchastkasida neft zaxiralarini yuqori ishlangan darajasi, rapali territoriyasida quduqlarni yetishmasligi va gaz qazib olinadigan quduqlarda suvlarni tez yorib kirishi sababli.
Qatlamga siklik usulda suv haydash texnologiyasi G’arbiy Sibirda ( Sobiq SSSRda) qo’llanilgan va ijobiy natijalar bergan.
Ko’kdumaloq konida yirik miqyosli suv haydash texnologiyasi qatlamning bosimini saqlab turish uchun 1996 yil boshlab amalga oshirilgan. Bugungi kunda neftberuvchanlikni oshirish masalasida neft zaxiralarini ishlatishga tortish va egallanmagan drenajni (sizilishni) egallash va hal qilinishi kerakli jarayondir.
Neftberuvchanlik oshirishning amaldagi yo’li bu qatlamga siklik suv haydash va issiq bug’ haydashdir.
Bu usulning printsipi shu bilan tavsiflanadiki, mahsuldor qatlam yotqiziqlarini yuvish darajasini kuchaytirish uchun har bir haydovchi quduqni ish vaqtini o’zgartirish, siklik suv haydashga tortishdir.
1. Qatlam g’ovakli fazolarining qatlamni burg’ilab ochishda va perforatsiya qilishda loyli eritmalarning qattiq fazolari bilan hamda quduqni ta’mirlashda yoki boshqa ishlarni amalga oshirishda yuvuvchi suyuqliklarning qattiq fazolari bilan bekilib qoladi;
2. QQTZsini mexanik aralashmalar va korroziya mahsulotlari, haydaladigan suvlarning tarkibidagi cho’kindilar bilan bekilib qolishi;
3. Haydovchi quduqning quduq tubi zonasining yondoshida alohida qatlamlarni qoldiq neftga toyinganligining oshganligi sababli;
4. Tovar oqova suvlar qatlamga haydalganda neft bilan oksidlanib, qatlamning quduq tubi zonasiga o’tiradi va kollektorlarni bekitib qoyadi;
5. Loyli tog’ jinslarining bo’kishi – kollektorni chuchuk suvlar va ba’zi bir kimyoviy reagentlar (masalan ishqorlar) bilan o’zaro ta’sirlanadi, asosan past o’tkazuvchan qatlamlarda qatlamning o’tkazuvchanligini mutloq pasaytirishga olib keladi;
6. Minerallashgan suvlar chuchuk suvlarga almashtirilganda tog’ jinsining kollektorini 15-60% gacha pasaytirib yuboradi.