Mundarija reja

Hisob-kitoblarni taqdim etish va Budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga 
badallar, ajratmalar va to‘lovlar to‘lash 
MUDDATLARI 
To‘lovlar turi 
Hisob-kitoblar 
va 
hisobotlarni 
taqdim 
etish muddatlari 
To‘lov muddatlari 
Ish haqi fondidan ajratmalar Hisobot oyidan keyingi 
oyning 
10-kunigacha 
sug‘urta badali hisob-
kitobi taqdim etiladi. 
Ish haqini to‘lash uchun 
belgilangan 
muddatlarda, 
biroq 
hisobot 
oyidan 
keyingi oyning 10-kunidan 
kechiktirmay 
Fuqarolarning 
majburiy 
sug‘urta badallari 
Hisobot oyidan keyingi 
oyning 
10-kunigacha 
fuqarolar badallarining 
hisob-kitobi 
taqdim 
etiladi. 
Ish haqini to‘lash uchun 
belgilangan 
muddatlarda, 
biroq 
hisobot 
oyidan 
keyingi oyning 10-kunidan 
kechiktirmay 
Amalda sotilgan mahsulotlar 
(bajarilgan 
ishlar, 
ko‘rsatilgan 
xizmatlar) 
hajmidan ajratmalar 
Hisobot oyidan keyingi 
oyning 10-kunigacha 
Hisobot 
oyidan 
keyingi 
oyning 10-kunigacha 
“Fuqarolarning 
davlat 
pensiya 
ta’minoti 
to‘g‘risida”gi 
Qonunning 
12
, 
14
, 
15-
moddalariga 
muvofiq 
ajratmalar 
Har 
chorakda, 
buxgalteriya hisobotini 
taqdim 
etish 
uchun 
belgilangan 
muddatlarda 
Har 
chorakda, 
hisobot 
davridan keyingi oyning 10-
kunigacha 
Ish haqi, pensiya va boshqa to’lovlar miqdorini aniqlash tartibi 
takomillashtiriladi. Moliya vazirligi tomonidan «Mehnatga haq to’lash, pensiya, 

---

21 
nafaqa va boshqa to’lovlar miqdorini aniqlash tartibini takomillashtirish 
to’g’risida»gi prezident farmoni loyihasi muhokamaga qo’yildi. Hujjat ish haqi 
miqdorini aniqlash tartibini takomillashtirish, mehnatga haq to’lash, pensiyalar 
belgilash va jarima hamda yig’imlar undirish o’rtasida bog’liqlik shartini yo’qotish 
maqsadida qabul qilinadi. Prezident farmoni loyihasiga muvofiq, 2018-yil 1-
iyulidan: mehnatga haq to’lashning eng kam miqdori (MHEKM) 577 170 so’m; 
bazaviy hisoblangan summa (BHS) — 202 730 so’m; hisoblangan pensiya 
ko’rsatkichi (HPK) — 202 730 so’mni tashkil qiladi. Loyihaga ko’ra, mehnatga 
haq to’lashning eng kam miqdori mutlaq summada belgilanadi va «1,0» tarif 
koeffitsiyenti bilan Mehnatga haq to’lashning yagona tarif setkasi birinchi razryadi 
oylik tarif stavkasi sondagi qiymati sanaladi. Shuningdek, mehnatga haq 
to‘lashning eng kam miqdori lavozim maoshi, ustama, qo‘shimcha pul, gonorarlar, 
qo‘shimcha ish uchun kompensatsiya to‘lovlari, oziq-ovqat, yo‘l va 
rag‘batlantiruvchi boshqa turdagi to‘lovlar, ish haqini hisoblashda qo‘llaniladigan 
chegara miqdor, qonunchilik bilan belgilangan chegirib qolish hamda ish haqi 
miqdoriga bog‘liq bo‘lgan boshqa to‘lovlar aniqlash maqsadida mehnat 
munosabatlari sohasida qo‘llaniladi. Mehnatga haq to’lashning eng kam miqdori 
egalik shakli va mehnat munosabatlaridan qat’i nazar, belgilangan mehnat 
normalarini to’liq bajargan ishchilar mehnatiga haq to’lashning past chegarasi 
sifatida barcha ish beruvchilar uchun majburiy bo’ladi. Bazaviy hisoblangan 
summa soliqlar, yig’imlar, jarimalar, davlat bojlari, stipendiyalar va taqdim 
etiladigan davlat xizmatlari uchun boshqa to’lovlar miqdorini aniqlash, 
shuningdek, oilaning ijtimoiy qo’llab-quvvatlovga muhtojligini aniqlashda 
qo’llaniladi. Bundan tashiari, bazaviy hisoblangan summa patent, litsenziya va 
ma’lum bir turdagi tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun boshqa to‘lovlar, 
tashkilotlar ustav va boshqa fondlari (kapital) miqdori, pul mablag‘larisiz 
to‘lanuvchi aksiyalar qiymati, boshqa qimmatli qog‘ozlar, jamiyatlar aktivlari 
balans qiymati, mikrokreditlar hamda lizing chegara miqdori, shuningdek, boshqa 
moliyaviy-iqtisodiy ko‘rsatkichlar bazasi sifatida qo‘llaniladi. Hujjat loyihasi 
muhokamasi 9-martgacha davom etadi. Loyiha o’zgarishi, qo‘shimchalar kiritilishi 

---

22 
yoki rad etilishi mumkin. 
O’zbekiston Respublikasida so’nggi yillar davomida iqtisodiy faol aholi 
hissasiga ijtimoiy badallar bo’yicha yuklama tobora oshmoqda. Demografik 
bashoratlarga ko’ra, 2019-2025 yillarda pensiya yoshidagi aholining ulushi keskin 
oshishi kutilmoqda (yillik o’rtacha o’sish – 16 ming nafar fuqaro) va bu holat 
tug’ilish darajasi yuqori bo’lgan (1950-1960-yillardagi “Bebi-bum”) davrda 
tug’ilgan fuqarolarning umumiy belgilangan pensiya yoshiga etishi bilan 
bog’liqdir.