Muqaddima
Download 4.57 Mb. Pdf ko'rish
|
Normal Fiziologiya Qodirov
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tomirlarning MNT ishemiyasiga reaksiyasi.
- Kapillyarlar orqali almashinuvning o’zgarishi.
- Tomirlar tarangligining o’zgarishi.
|
Xemoretseptor reflekslar. Xemoretseptorlarning qo‘zg‘alishi qonda O
2 miqdori kamayib, CO 2 miqdori ko‘payganda kuchayadi. Impulslar sonining oshishi nafas markazi bilan bir qatorda, tomirlarni harakatlantiruvchi va yurakni boshqaruvchi markazga ham yetib keladi. Natijada qon tomirlar torayib, yurakning qisqarishlari kamayadi. Ammo, qon tomirlar torayishi natijasida qon bosimini oshiruvchi samara yurak ishining sustlashishi nnatijasida qon bosimini pasaytiruvchi samaradan ustunlik qiladi. Shuning uchun qon bisimi ko‘tariladi, ya‘ni pressor refleks vujudga keladi. 156 Tomirlarning MNT ishemiyasiga reaksiyasi. MNTning qon bilan ta‘minlanishi qiyinlashsa (ishemiya rivojlansa), uzunchoq miyaning tomirlarni harakatlantiruvchi markazi qo‘zg‘aladi. Qon tomirlar torayib, qon bosimi oshadi. Natijada qon oqimi tezlashadi va miyaning qon bilan ta‘minlanishi yaxshilanadi. DAVOMIYLIGI O’RTACHA BO`LGAN BOSHQARUV MEXANIZMLARI Bu mexanizmlarni quyidagi omillar ishga tushirishi mumkin: 1) kapillyarlar orqali almashinuvning o‘zgarishi; 2) tomirlar tarangligining o‘zgarishi; 3) renin-angiotenzin tizimining faollashishi. Aytib o‘tilgan omillar ta‘sirida gemodinamika bir necha minutdan keyin o‘zgara boshlaydi. O‘zgarishlarning juda rivojlanishi uchun soatlab vaqt kerak. Kapillyarlar orqali almashinuvning o’zgarishi. Arterial yoki venoz bosimning ortishi, odatda kapillyarlardagi bosimning ko‘tarilishiga olib keladi. Natijada suyuqlikning filtrlanishi kuchayib, tomirlardagi qonning hajmi kamayadi, arterial qon bosimi pasayadi. Aksincha, arterial bosim kamaysa, reabsorbsiya kuchayib, qonning hajmi oshadi, qon bosimi ko‘tariladi. Tomirlar tarangligining o’zgarishi. Bosim oshishi natijasida tomirlar kengayib, devori ―yumshaydi‖, cho‘ziluvchanligi oshadi. Qarshilik kamayib, bosim pasayadi. Tomirlardagi suyuqlik hajmi kamaysa, tomirlar devorining cho‘zilishi qiyinlashadi. Natijada bosim ko‘tariladi. Shuning uchun ham tomirlardagi suyuqlik hajmi sal o‘zgarsa ham, qon bosimi 10-60 daqiqada asli holiga keladi. Download 4.57 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|