Mavzu: Kombinatorikaelementlarivaularningehtimollarnazariyasimasaslalariniyechishdaqo’llash.
Kombinatorika va uning asosiy qoidalari.
O‘rin almashtirishlar.
Kombinatsiyalar.
Kombinatorikavauningasosiyqoidalari. Birqatoramaliymasalalarniyechishuchunberilganto‘plamdanuningqandaydirxossagaegabo‘lganelementlarinitanlabolishvaularnima’lumbirtartibdajoylashtirishgato‘g‘rikeladi.
1–TA‘RIF:Birorcheklito‘plam elеmеntlariichidanma’lumbirxossagaegabo‘lgan elеmеntlardaniboratqismto‘plamlarnitanlabolishyokito‘plam elеmеntlarinima’lumbirtartibdajoylashtirishbilanbog‘liqmasalalarkombinatorikmasalalardeyiladi.
Masalan, o‘ntaishchidanto‘rtkishidaniboratbrigadalarni nеcha xilusuldatuzishmumkinligi (ishlabchiqarishnitashkiletish), molekuladaatomlarqandayusullardabirlashishimumkinligi (ximiya), oqsilmoddalardaaminokislotalarniqandaytartiblardajoylashtirishmumkinligi (biologiya), turlibloklardaniboratmexanizmdabubloklarniturlitartiblardabirlashtirish (konstruktorlik), bir nеcha dalauchastkalaridaturlixilekinlarinialmashtiribekish (agronomiya), davlatbudjetiniishlabchiqarishtarmoqlaribo‘yichataqsimoti (iqtisodiyot) kabilarkombinatorikmasalalargakeladivakombinatorikaniinsonfaoliyatiningturliyo‘nalishlaridaqo‘llanilishiniko‘rsatadi.
2–TA‘RIF:Kombinatorikmasalalarbilanshug‘ullanadiganmatematik fan kombinatorikadeyiladi.
Kombinatorikanimustaqil fan sifatidabirinchibo‘libolmonmatematigiG.Leybnitso‘rganganva 1666 yilda «Kombinatorikasan’atihaqida» asarini chop etgan.
Kombinatorikadaqo‘shishvako‘paytirishqoidasi dab ataluvchiikkitaasosiyqoidamavjud.
Qo‘shishqoidasi: Agar birortanlovni m() usulda, tanlovniesa m() usuldaamalgaoshirishmumkinbo‘lsavabuyerdatanlovniixtiyoriytanlashusulitanlovniixtiyoriytanlashusulidanfarqqilsa, u holda «yoki» tanlovniamalgaoshirishusullarisoni
m(ёки) = m() +m()
formulabilantopiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |