11
2.Yolg’izlik.
3. Mohirlik bilan ta’sir etish.
4.Javobsiz his-tuyg’ular.
5.Nostandart moslashuv.
6. Etnik an’analarning buzilishi.
7. O’z joniga qasd qilish irsiyat bilan bog’liqligi.
S.V.Borodin va A.S.Mixlinlar tomonidan quyida asosiy 4 ta suitsidal xulq-
atvor sabablar klassifikatsiya qilingan.
Shaxsiy-oilaviy:
-oilaviy mojarolar, ajralish (o’smir uchun ota-onaning ajralishi);
-kasallik, yaqinlarning o’limi;
-yolg’izlik, omadsiz sevgi;
-jinsiy etilmaganlik;
-atrofdagilar va boshqalar tomonidan haqoratlash, kamsitish.
Sog’liqning holati:
-psixik kasalliklar;
-somatik kasalliklar;
-majruhlik.
Jamiyatga qarshi xulq-atvor bilan bog’liq nizolar:
-jinoiy javobgarlik xavfi;
-sharmandalik yoki jazodan qo’rqish.
Ish yoki o’qish bilan bog’liq mojarolar.
Moddiy va maishiy qiyinchiliklar.
Boshqa sabablar.
Bundan
tashqari, suitsidning sabablari (o’lim oldi yozilgan xatda ko’rsatilgan
sabablar) kamdan-kam hollarda suitsidning haqiqiy sabablariga to’g’ri keladi. O’lim
oldi xatlarni tadqiq qilgan E.Shneydmanning ta’kidlashicha, ba’zilarini
istisno
qilganda, bu xatlar judayam to’g’ri ma’lumot bermaydi.
Suitsidal xulq-atvorni keltirib chiqaruvchi sabablari:
12
A.G.Ambrumovaning fikricha, suitsidal xulq-atvorni to’g’ri tushunish uchun 2
ta savolga javob berish zarur: odam nima uchun o’z joniga qasd qildi va nimaga bu
ishga qo’l urdi. Birinchi savolga suitsidentning sharoitini
tahlil qilib javob berish
mumkin:
hayotiy vaziyatlar, ya’ni suitsidga qo’l
urishga olib kelgan holatlar,
tashvishlarga asoslangan. Ikkinchi savolga suitsidal
xulq-atvorning sabablarini
o’rganib, odam nima uchun suitsidga qo’l urganini va qanday maqsadga erishmoqchi
ekanligini taxmin qilib topish mumkin.
Bir nechta xorijiy tadqiqotlar aynan shaxsdagi
suitsidal xulq-atvor
muammolariga bag’ishlangan. Mahalliy suitsidologiyada V.A.Tixonenkoning
klassifikatsiyasi
ommalashib, unda suitsidning 5 ta etakchi sabablari belgilangan:
Xususan, “chaqiruv”, “norozilik”, “qochish”, o’zini o’zi jazolash” va “rad etish”.
Do'stlaringiz bilan baham: 
