N. B. Toshpulatova, E. Sh. Nazirova internet tarmog‘Ida ishlaSh Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma 3-nashr toshkеnt «niso poligraf»

Unutmang! Munozaralarda ishtirok etish yoki yuborilgan 
xat – xuj jatlar ro‘yxatini tuzishda xabarni ASCII kodida yozish 
lozim.
Xostkompyuterdagi har bir foydalanuvchiga elektron pochta 
orqali xabarlarni qabul qilish uchun alohida katalog ochilishi 
mumkin.
Internet pochtasining ko‘p vazifali yoyilmasi MIME 
(Multirurrose Internet Mail Extension) maxsus standarti istalgan 
ikkilik fayllarni, shu jumladan grafika, audio va video fayllarni 
belgili xabarga aylantirishga xizmat qiladi.
Internetga chiqish imkoniyatiga ega bo‘lgan foydalanuvchi 
elektron pochtani tarmoqning shlyuzlar yordamida ulangan 
boshqa adreslari bo‘yicha xat jo‘natishi ham mumkin. Bu holda 
turli tarmoqlar turlicha yuborish usullaridan foydalanishlarini 
hisobga olish darkor. Elektron pochta orqali boshqa tarmoqqa 
xabar jo‘natishda unda qabul qilingan adreslar tizimini qo‘llash 
lozim.

---

30
gopher xizmati
Internetning Gopher xizmati WWWga monand vazifalarni 
bajaradi. Barcha axborot Gopher serverda ma’lumotlar «daraxti» 
shaklida saqlanadi. Gopherning boshlang‘ich katalogi mazkur 
daraxtning yuqori nuqtasi, qolgan barcha kataloglar va fayllar esa 
menyuning elementlari sifatida ko‘riladi. Bosh menyuning satri yoki 
quyi menyuni va yoki faylni o‘zida aks ettiradi.
Gopher matnli, tovushli, dasturli va h.k. fayllar turlarini 
qo‘llaydi .
Teleanjumanlar – Usenet tarkibiga kiruvchi munozara guruh-
laridir
Teleanjumanlar iyerarxik tamoyil asosida tuzilgan bo‘lib, 
yuqori darajaga yettita asosiy ruknlar to‘g‘ri keladi. O‘z navbatida, 
rukn ruknlarga ega bo‘ladi. Natijada fayl tizimlarini eslatuvchi 
daraxtsimon shakl yuzaga keladi. Asosiy ruknlarni quyidagilarga 
ajratish lozim:
• sotr kompyuterlar bilan bog‘liq mavzular;
• scl ilmiy tadqiqotlar sohasidagi mavzular;
• news Usenet ma’lumotlari va yangiliklari;
• soc ijtimoiy tematika;
• talk munozara.
Bundan tashqari, maxsus ruknlar va teleanjumanlarning minta-
qaviy taqsimoti mavjud.
Usenet xizmatiga kirishni teleanjumanlarni tanlash, xabarlar 
oqimi bilan ishlash, xabarlarni va ularning javoblarini o‘qishga 
imkon yaratadigan maxsus dasturlar boshqaradi. Mazkur dasturlar 
teleanjumanlarga obuna qilish vazifasini bajaradi.