N. Bozorboyev, X. I. Yusupov, R. A. Narov, A. M. Ilmuradov, V. Rasulov, B. T. Xushnazarov, F. N. Bozorboyev, I. N. Salimova Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi darslik

10.7- rasm. Tomyopma bloklarini montaji, “montaj krani-o‘rnatkich” sxemasi: 
1 – montaj krani; 2 – traversa; 3 – tomyopma bloki o‘rnatkich ustida;
4 – oldin o‘rnatilgan bloklar. 

10.8-rasm. Bloklarni uzatuvchi va montaj qiluvchi o‘rnatkich: 
1– o‘rnatkich; 2 – blok; 3 – blokni stropilaosti to‘sini; 4 – domkrat konstruksiyasi. 

125

2. Tomyopma bloklari montaj kranining ish zonasiga uzatiladi. Relsda
xarakatlanuvchi montaj krani uchta oraliqli binoning o‘rtadagi oralig‘ida
xarakatlanadi (10.9-rasm). Kran tomyopma bloklarini ko‘tarish va o‘rnatishini
ta’minlovchi texnik tavsiflari (xarakteristika) asosida tanlanadi.

10.9 –rasm. Tomyopma blokini o‘ziyurar kranlar yordamida montaj qilish. 
1 – o‘rnatilayotgan tomyopma bloki; 2 – traversa; 3 – SKR-1500 rusumdagi montaj krani. 

10.10–rasm. Tomyopma bloklarini montaji, “Ko‘taruvchi moslama-o‘rnatkich” 
sxemasi: 
1– o‘rnatkichdagi tomyopma blok; 2 – ko‘tarish moslamasi (konstruksiyasi). 

126

3. Blokni maxsus ko‘tarish uskunalari bilan ko‘tarib o‘rnatkichga
qo‘yiladi (10.10-rasm). O‘rnatkich kranosti to‘sinlari bo‘ylab xarakatlanib,
o‘rnatish joyida to‘xtab, blokni domkratlar yordamida loyihaviy joyga tushiradi.
4. Blok portalli yuklagich-to‘shirgich yordamida ko‘tarilib yerdagi
o‘rnatkichga o‘rnatiladi, u oraliq bo‘ylab rels orqali xarakatlanib
tomyopma bloklarini montaj qiladi (10.11-rasm).
5. Blok maxsus transport portaliga urnatilib , ishchi oraliqqa kuchirilib
urnatuvchiga olib qo‘yiladi.
6. Bloklar maxsus stendlarda ko‘tariladigan joyda montaj qilinadi.
Yiriklashtirilgan qurilishga to‘liq tayyor blok ko‘tarilib loyihaviy holatiga
montaj krani bilan o‘rnatiladi, kerakli paytda u bilan stendni yangi joyga olib
qo‘yiladi (10.12-rasm).