N e I t va gaz m ahsulotlarining I izik-kimyoviy tahlili

Ф Э К -56М asbobida aniqlash texnikasi (7-rasm ). 1. Asbob ish 
boshlashdan 25—30 m inut oldin stabilizator orqali С Ц -98 holatga 
keltiriladi. Bu paytda parda 3 yopiq bodishi kerak.
2. Ikkala hisob olinuvchi barabanlar 6 qizil shkala b o ‘yicha nolga 
qo'yiladi, diafragm alar todiq ochiladi. Tutqich 7 n ib u ra b , m illiam per- 
m etr strelkasi nolga olib kelinadi.
3. Bir xil uzunlikdagi 3 ta kuveta olinadi: ulardan ikkitasini ishchi 
erituvchi, bittasini esa tekshiriladigan eritm a bilan toddiriladi. C hap- 
dagi kuveta tutqichga erituvchi solingan kuveta, o ‘ngdagi — bitta 
o ‘ringa tekshiriladigan eritm a toddiriladi.
t
20

---

LH_^e—=C—
9 
7 8 
5
6
7-rasm. Ф Э К -5 6 М ning oldindan va yonidan ko'rinishi.
4. Parda ochiladi, b u n d a m ik ro am p erm etr strelkasi noldan chet- 
lashadi, chapdagi hisob olinuvchi baraban 6  ni oldinga qarab burab 
m ikroam perm etr strelkasi nolga keltiriladi.
5. Parda berkitiladi.
6
. T u tq ich 4 ni burab, yorugdik n u ri yodiga eritm a solingan 
kuveta joylashtiriladi.
7. Parda ochiladi. M ikroam perm etr strelkasi 1 yana nol holatdan 
chetlashadi.
8
. Odrgdagi hisob olinuvchi b arab an ni burab, m ikroam perm etr 
strelkasi nolga keltiriladi.
9. P ard a yopiladi. Odigdagi hisob olinuvchi barabanning qizil 
shkalasi b o ‘yicha optik zichlik D k o ‘rsatm asi yozib olinadi.
10. D arajalovchi egri chiziqli k o ‘rsatkich yoki jadval b o ‘yicha 
aniqlanayotgan m o dd a m iqdori topiladi.
*7 Nazorat savollari
1. Fotokalorim etrik tahlil usulining mohiyati nim alardan iborat va u 
qaysi sohalarda ishlatiladi?
2. Buger-Lamberg-Ber qonuni va uni qodiash sharti nim adan iborat?
3. Fotokalorimetriyada rangli eritm alar olish uchun reaksiyalarning 
qanday turlaridan foydalaniladi?
4. Fotometriyada qanday eritmalar standart eritma deyiladi?
5. Fotoelem entning vazifasi nimadan iborat?
6
. Odkazish koeffitsiyenti va optik zichlik deb nimaga aytiladi?
7. Darajalangan grafikning mohiyati nim adan iborat?
8
. Absorbsion tahlil usullari (kalorimetrik, fotokalorimetrik, spektro- 
fotometrik) nimaga asoslangan?
21

---

I l l BO B. SP E K T R O S K O P IK TA H L IL U SU L L A R I