N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov

59-dars
218-mashq.
Ikki guruhga bo‘lining. «Kuch — adolatda» mavzusida bahs uyushtiring.
Qaysi guruh davom ettirolmay qolsa, yutqizgan hisoblanadi. Bahsning qaysi uslubga
oidligini ayting.
1. So‘zlashuv uslubi deganda nimani tushunasiz?
2. So‘zlashuv uslubining qanday turlari mavjud?
3. So‘zlashuv uslubining qanday o‘ziga xos xususiyatlari bor?
4. Dialogik nutq deganda nimani tushunasiz?
219-mashq.
Uyga vazifa. Rasm asosida «Do‘stlar davrasida» mavzusida dialogli
matn tuzing. Og‘zaki so‘zlashuv uslubiga xos muhim belgilar haqida fikr yuriting.
PUBLITSISÒIK USLUB
1-topshiriq.
Matnni o‘qing.
Shoshilish zo‘riqishga olib keladi. Qadamingni o‘rinsiz tezlashtirsang, qoqilib
yiqilishing mumkin. Qo‘l harakatingga zo‘r bersang, uni bunga urishtirib

---

93
yuborishing, tilingni shoshiltirsang, nokerak gapni aytib qo‘yishing, aqlingni
shoshiltirsang xom xulosalarga kelib qolishing mumkin.
(Ò. Sodiqova)
2-topshiriq.
Matnning qaysi uslubga xosligini va o‘ziga xos uslubiy belgisini
ayting.
Bilib oling. Ommaviy axborot vositalari uslubi publitsistik uslub sanaladi.
Bu uslubning muhim xususiyati axborot berish va
ta’sir qilish bo‘lib, soddalik, tushunarlilik, ta‘sirchanlik, adabiy til
me’yorlariga qat’iy amal qilishdir.
Publitsistik uslubning ham og‘zaki va yozma shakllari mavjud. Radio-
televideniye uslubi publitsistik uslubning og‘zaki shakliga, gazeta, jurnal
uslubi esa yozma shakliga xosdir.
220-mashq.
O‘qing. Matnning mazmunini so‘zlab bering. Uning qaysi nutq
uslubiga mansubligi va bu uslubning o‘ziga xos xususiyatlarini ayting.
Bahor... Bu kun olam uyg‘onmoqda. Ana, yam-yashil maysalar xuddi
jajji qizaloqlar kabi qiqirlab bosh ko‘tarmoqda. Quyosh olam uzra iliq-iliq
nurlarini taratmoqda. Osmon mo‘tabar otaxonlarimiz va onaxonlarimizning
duolari singari oppoq va dilga yaqin. Xullas, olam kundan kunga go‘zallashib
bormoqda. (Muhammad Nom)