N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

Quvurlar boshchasi favvora quvurlvrini о‘rnatish uchun va favvora quvurlari 
bilan ishlatish quvurlari orasidagi bо‘shliqni germetiklash uchun foydalaniladi. 
Quvurlar boshchasi bevosita krestovik yoki uchlik tipidagi favvora archasi 
о‘rnatiladi. 
Favvora archasi quvurlar boshchasi yuqori flanetsning uchiga yig‘iladi. U 
quyidagilarni bajaradi: 
1. quduqlarni о‘zlashtirish 
2. quduqlarni yopish 
3. quduqlarni texnologik ish rejimini nazorat qilish va boshqarish uchun 
favvora archasining asosiy elementi krestovik, uchlik tipida esa uchlikdir. Ularda 
shtutserlar, termometrlar, gidratlar hosil bо‘lishini oldini oluvchi ingibitorlar, 
avtomatik ravishda yopiluvchi klapanlar yig‘iladi. 

---

293 
15.5. Quduq tubi jihozlari 
Gaz quduqlarining tuzilishi neft quduqlarining tuzilishiga o‘xshash bo‘lib, 
faqat gaz quduqlariga germetik jihatdan alohida e‗tibor bilan nazarda ish yuritish 
kerak. 
Gaz quduqlari uskunalari – yer ostida va yer ustki qismida ham joylashishi 
mumkin bo‘lib, yer ustida favvoraviy armaturalar o‘rnatilib, ularning turi qatlam 
bosimi, harorati, gaz tarkibi, kollektorlardagi tog‘ jinslari tarkibi, agressiv 
komponentlarga qarab tanlanadi. Quduq ichiga komplekslashgan quduq moslamalari 
(KSO) tushiriladi. 
Komplekslashgan quduq moslamalari quduqlarning avtomatik ravishda 
yopilishini ( gaz mahsuli oshib ketganda, avariya holatlarida, yer ustki quduq 
moslamalarida profilaktik va germetik zichlash ishlari olib borilganda) qo‘llaniladi. 
Komplektda paker, ajratuvchi to‘sqich, aylanma to‘sqich, ingibitor uchun 
to‘sqich, qulflar, o‘tirg‘izish nipel i, teleskopik birlashmalar, quduq kamerasi, 
sozlovchi to‘sqichlar, qirquvchi to‘sqichlar mavjud. 
Quduq moslamalarini sanoatda bir qancha turlari mavjud: 
1. KPG-gazgarning yer ostki majmuasi; 2. KSG-gaz quduqlari majmuasi. 
Gaz sanoatida KPG 89-35-145 kg turi keng qo‘llaniladi. KPG gaz va 
gazkondensat konlaridagi normal va zanglash holatlarini vujudga keltirish 
sharoitlarida, KSG esa juda chuqur, ya‗ni gidrostatik va anomal bosim mavjud 
bo‘lgan konlarda qo‘llaniladi. 
Paker – quduqdagi mustahkamlovchi, ishlatish quvurlarini zichlash uchun, 
ya‗ni qatlamlar oralig‘ini ajratishda qo‘llaniladi. 
Paker turlari: PD-YaG, 2PD-YaG, 3PD-YaG: 2,3-modeli, P-paker, D-
belgilovchi bosim, Ya-qo‘shimcha moslamalar, G-gidravlik bosim.