N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

*8Н
2
О; С
3
Н
8
*17Н
2
О; С
4
Н
10
*17Н
2
О. 
Gaz tarkibidagi vodorodsulfid zararli qo`shimcha bo`lib, uning havodagi 
miqdori 0,01 ml.gr/l dan ortiq bo`lganda, ish zonalari uchun juda xavfli hisoblanadi. 
Gaz tarkibida vodorodsulfid bo`lishi metall va jihozlarni zanglashini tezlashtiradi va 
avariya holatlarini ko`paytiradi. Olinayotgan gaz tarkibida is gazini bo`lishi yonish 
issiqligini kamaytiradi. 

---

117 
Gazni iste‘molchiga jo`natishdan oldin quritish. 
Qo`shimchalardan salbiy oqibatlarni hisobga olib, gazni iste‘molchiga 
jo`natishdan oldin uni quritish, og`ir uglevodorodlardan ajratish va boshqa 
qo`shimchalardan tozalash kerak bo`ladi. Undan tashqari gaz hidini sezish uchun 
uning tarkibiga hid beruvchi kimyoviy birikmalar – odorontlar qo`shish kerak 
bo`ladi. Bu ishlarning hammasi bosh qurilmada joylashgan gazni kompleks 
tayyorlash qurilmalarida amalga oshiriladi. 
Jo`natishga tayyorlangan gazning tarkibi quyidagi tarmoq andozasiga javob 
berishi kerak (GOST 5140 – 83). 
1. 1 m
3
gazdagi mexanik qo`shimchalarni og`irligi 0,003 gr (0,3m
2
) dan ortiq 
bo`lmasligi; 
2. 1 m
3
gazdagi vodorodsulfidning og`irligi 0,2 m
2
dan ortiq bo`lmasligi; 
3. Hajm bo`yicha, kislorodning hajmiy ulushi 1% dan ortiq bo`lmasligi; 
4. Namlik bo`yicha, gazning shudring nuqtasi yozda 0
o
С, qishda – 5
o
С dan 
katta bo`lmasligi kerak (o`rtacha iqlimli joylarda). Sovuq joylarda: yozda – 10
o
С, 
qishda 20
o
С dan katta bo`lmasligi kerak.