Nafas olishni kuchaytiruvchi vositalar

Tripsini crystallisatum Proteolitik fermentlar bo‘lib, suyilgan qora molning me’-da osti

bezidan olinadigan preparatdir. Bu preparatdan tashqari Chymotrupsini crystallisatum,

Desoxyribonucleasa ham shular jumlasiga kiradi. Yiring va shil-liq tarkibidagi oqsillarni

gidrolizlab balg‘am qovushqoqligini kamaytiradi (suyulti-radi) va ajralishini osonlashtiradi.

Sog‘lam to‘qimalarga ta’sir etmaydilar, chunki ular da tripsin ingibitorlari bor. Ximiotripsin

quyidagilar bilan tripsindan farq qila di:-asosan aromatik aminokislotalar orasidagi bog‘larni - 270 -

uzadi, sutni ivitadi,tripsinga nisbatan turg‘un modda, faollikni ancha sekin yo‘qotadi. Lekin

eritmalari, ayniqsa yuqori xaroratda o‘z faolligini tez yo‘qotadi. Dezoksiribonukleaza

albumin tipidagi oqsil bo‘lib, DNK ni depolimerizatsiyalaydi, bir vaqtni o‘zida balg‘am va

yiringni suyultiradi. Bundan tashqari DNK li viruslarni ko‘payishini, rivojlanishini to‘xtatadi

(gerpes, ade-noviruslar va boshqalar). Uchala preparat ham balg‘am ko‘chiruvchi vosita

sifatida maxal-liy (ingalyasiya) qo‘llanialdi. Nojuya ta’sirlari : ingalyasiyadan so‘ng yuqori

nafas yo‘lla-rining shilliq qavatiga maxalliy qo‘zg‘otuvchi ta’siri tufayli tovushni bo‘g‘iq

bo‘lib qoli shi mumkin. Parenteral yo‘l bilan kiritilsa: og‘riq, isitmalash, allergik reaksiyalar

(bronxial astma xurujini kuchayishi) kuzatiladi.

Natriy gidrokarbonat (Natrii hydrocarbonas) –eritma sifatida ichiladi yoki ingalyasiya

qilinadi. Natriy gidrokarbonat bronxial sekretning muxitini ishqoriy qilib mutsinni

eritadi,uni qovushqoqligini kamaytirib, balg‘amning ko‘chishi va ajralishi engillashadi

(kompensatsiyalangan alkaloz rivojlanadi).

Kalii iodidum-Kaliy yodid ham balg‘am ko‘chirish xossalariga egadir. Bu preparat bronx

larning shilliq qavatiga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir etib undagi bezlarning sekretsiyasini ku

chaytiradi. Kaliy yodidni MIT yo‘llarini qitig‘lashini oldini olish uchun uni sut bilan ichish

lozim.