Funktsional (yoki kibernetik) modellaring asosiy vazifasi ob’ekt mohiyatini namoyon
bo’lishining muhim ko’rinishlari bo’lgan faoliyat, ishlash jarayoni, xulqi orqali aniqlashdir.
Bunda ichki struktura o’rganilmaydi, ichki stuktura haqidagi ahborotda esa
foydalanilmaydi. Funktsional model obrazi qilib “qora quti”ni olish mumkin. Bunda (A
haqidagi ahborotdan foydalanmay) “kirish” X qiymatini berib, “chiqish” Y qiymatini olish
mumkin. Funktsional model qurish X va Y ni bog’lovchi D operatorni topish demakdir:
Y=D(X)
(1)
Strukturaviy modellar ob’ektning ichki to’zimini ya’ni uning asosiy tashkil etuvchi
qismlar, ichki parametrlari, ularning “kirish” va “chiqish” bilan aloqalari va hokazolarni aks
ettiradi.
Strukturaviy modellarning quyidagi 2 turi keng tarqalgandir:
1.
Barcha no’malumlar ob’ektning tashqi shartlari va ichki parametrlarining
funktsiyasi ko’rinishida tasvirlanadi:
y
i
=f
i
(A,X), y
J.
(2)
2.
Noma’lumlarbirgalikdai-turdagimunosabatlartizimiasosidaaniqlanadi
(tenglamalar, tengsizliklarva hokazo)
i
(A, X, Y)=0, iI
(3)
Funktsional va strukturaviy modellar bir-birini to’ldiradi. Bir tomondan funktsional
modellarni o’rganishda ob’ekt ichki strukturasi haqida gipotezalar yuzaga keladi va
strukturaviy modellashtirishga yo’l ochadi. Ikkinchi tomonidan esa strukturaviy modellar
tahlili ob’ektning tashqi shartlar o’zgarishiga munosabati haqida ahborot beradi.
Modellashtirish jarayoning mohiyati 3.3-rasmda keltirilgan.
Biznesni tadqiq etish usullari
84
МОДЕЛЛАШТИРИШ ЖАРАЁНИ
Текширув
объекти
МОДЕЛ
Do'stlaringiz bilan baham: |
