Namangan davlat universiteti sport faoliyati kafedrasi

Suyaklar tuzilishining yoshga nisbatan xususiyatlari. Suyaklanish 
jarayoni ona qornidagi davrda suyaklanishning birlamchi yadrolari paydo 
bo`lgandan so`ng boshlanadi. Bola tug`ilgandan keyin yadrolarning hosil bo`lishi 
yanada ko`payadi va bular ikkilamchi yadrolar deb ataladi. Odam skeletining 
butun rivojlanishi davrida ularning soni 806 ga yetadi. Katta odamda suyaklar soni 
206 ta, 14 yoshli o`smirda 356 ta bo`ladi.
Chaqaloq suyagi tog`ay to`qimalari sonining ko`pligi, suyak usti 
pardasining qalinligi, qon tomirlarning ko`pligi va gavers kanallarining noto`g`ri 
joylashuvi bilan xarakterlanadi. Apatit kristallari juda kichik va kollagan 
tolalarining diametri ham kichik bo`ladi. Yangi paydo bo`lgan suyak to`qimalari 
suvga boy bo`ladi. Suyakning noorganik moddasi (quruq qoldiq) massaning 
yarmini tashkil etadi. Bo`larning barchasi suyakni yumshoq, egiluvchan va elastik 
holatda bo`lishiga sabab bo`ladi.
Suyaklar alohida guruhlarining yetilishi. Bosh skeletining yoshga 
nisbatan xususiyatlari. Bosh suyagi ona qornidagi hayotning 2-oyida rivojlanib 
boshlaydi. Tug`ilish vaqtida suyaklanish yadrosi barcha bosh suyaklarida bo`ladi, 
biroq ularning to`liq suyaklanishi postnatal davrda kuzatiladi. Chaqaloqlarda miya 
suyagining hajmi yuzga qaraganda 8 marta, kattalarda esa 2-2,5 marta katta 
bo`ladi. 2 yoshda yuz suyagining bosh suyakka nisbati 1:6, 5 yoshda - 1:4 va 10 
yoshda “ 1:3 ga teng bo`ladi. Tishlar chiqishi bilan bu nisbat katta odamlarnikiga 
yaqinlashadi.
Chaqaloqlarda bosh miya suyaklari o`rtasida 3 mm chamasida qo`shuvchi 
to`qima bilan to`lgan bo`shliqlar bo`ladi. Bo`lar choklar, deb atalib, postnatal 
davrda kamayib boradi va 30 yoshga yetganda butunlay suyaklanib bitadi.
O`qsimon, tojsimon va ensa choklari 3-4 oylikda yopila boshlaydi. 
Chaqaloqlarda yon liqildoqlar yopiq bo`ladi. Orqa liqildoq 25% chaqaloqlarda 
ochiq bo`ladi va tug`ilgandan so`ng 4-8 haftalarda yopiladi. Oldingi liqildoq 

---

29 
tojsimon va bo`ylama choklarning tutashgan joyiga to`g`ri kelib, 1,5 x 2 sm dan 3 
x 3sm gacha kattalikda bo`ladi. Normada oldingi liqildoq 1-1,5 yoshda yopiladi.
Bosh miya suyaklarida bo`shliqlar tug`ilgandan keyin paydo bo`ladi.
Chaqaloqlarda bosh miya suyaklari kattalarga nisbatan 8 marta yupqa 
bo`ladi va bir yoshda 3 marta qalinlashadi.