Namuna olingan bo‘lsa, uning tarkibidagi kislorodning massasi
Download 1.6 Mb.
|
KImyodan masala ishlash usullari
- Bu sahifa navigatsiya:
- 9. ELEKTROLITIK DISSOTSIATSIYA 9.1. DISSOTSIATSIYA DARAJASI VA KONSTANTASI 9.1
- 9.2. IONLI REAKSIYALAR 9.14
Yechish: mol/l.
m=cMV=2,55·10-14·144·1=3,67·10-12. 1000:3,67·10-12=100:s; s=3,67·10-13 g. 8.90. Moddalarning eruvchanlik ko‘paytmalari qiymatlari bo‘yicha ularning eruvchanliklarini (sc, mol/l) aniqlang:
(Javob: 1,34·10-5; 1,05·10-5; 3,05·10-11; 1,52·10-8; 1,18·10-18 mol/l). 8.91. Muayyan haroratda Ag2WO4 to‘yingan eritmasida erigan moddaning massa ulushi 0,012 % bo‘lsa, eritmaning zichligini 1,0 (amalda shu qiymatga juda yaqin bo‘lganligi uchun) deb olib, moddaning eruvchanlik ko‘paytmasini aniqlang. Yechish: dan foydalanib, ; s=0,012 ni va undan mol/l va shu asosda Kos=[Ag+]2[WO42-]=(2·2,586·10-4)2(2,586·10-4)=6,9·10-11 topiladi. 8.93. 0,000027 M AgNO3 eritmasiga 0,000076 M HCl eritmasidan teng hajmda qo‘shilganda cho‘kma tushadimi? Yechish: Eritmalarni aralashtirganda ularning konsentratsiyalari kamayadi. Bu konsentratsiyalar quyidagi formulalar yordamida aniqlanadi: va , bu erda V1 va V2 - eritmalar hajmlari, ml; c01 va c02 - shu eritmalarning konsentratsiyalari, mol/l. Berilgan masalada V1=V2 bo‘lganligi uchun M va M. Bu qiymatlar eruvchanlik ko‘paytmasi formulasiga qo‘yilsa: Kos=[Ag+][Cl-]=(1,35·10-5)(3,8·10-5)=5,13·10-10. Hisoblangan qiymat 3-jadvalda berilganidan katta, demak, cho‘kma tushadi. 8.94. Hajmi VA, konsentratsiyasi cA bo‘lgan A modda eritmasiga hajmi VB, konsentratsiyasi cB bo‘lgan B modda eritmasidan qo'shganda cho‘kma tushish-tushmasligini hosil bo‘ladigan cho‘kmalarning eruvchanlik ko‘paytmasi (Kos) qiymatlari asosida aniqlang.
(Javob: A, E - tushmaydi; B, C, D - tushadi). 9. ELEKTROLITIK DISSOTSIATSIYA 9.1. DISSOTSIATSIYA DARAJASI VA KONSTANTASI 9.1.Eritmadagi H+ va CH3COO konsentratsiyasi 1,3·10-3 mol/l ekanligi ma'lum bo'lsa, 0,1 M CH3COOH eritmadagi kislotaning dissotsiatsiya konstantasi va dissotsiatsiya darajasini toping. Yechish: Kislotaning eritmadagi dissotsiatsiya darajasi (9.2) tenglamaga ko‘ra: % bo'ladi. Kislotaning dissotsiatsiya konstantasini quyidagi ikki usul yordamida topish mumkin. Birinchi usul. Kislotaning dissotsilanish tenglamasi: CH3COOHH++CH3COO bo‘ladi. Bunga muvozanat konstantasi ifodasi tatbiq etilsa: hosil bo‘ladi. Ifodadagi , . Bu qiymatlarni yuqoridagi formulaga qo‘ysak: . Ikkinchi usul. (9.3) tenglamaga baholangan dissotsiatsiya darajasi va konsentratsiya qiymatlari qo‘yilsa: hosil bo‘ladi. Har ikkala usulda ham kuchsiz kislota va asoslar uchun maxrajda keltirilgan ayirmalarni mos ravishda: 0,11,310-30,1 va 11,310-21 deb olish mumkin. Agar ayirmaning qiymati sezilarli o‘zgarsa, bunday qilish mumkin emas. 9.4. 0,6 M sirka kislota eritmasidagi vodorod ioni konsentratsiyasi topilsin. Yechish: Bu masalani yechish uchun kislotaning dissotsiatsiya konstantasidan foydalaniladi (2-ilova). CH3COOHH++CH3COO muvozanatga ko‘ra eritmadagi bo‘lganligi uchun ularni bittasi orqali ifodalash mumkin. Agar shunday qilinsa Bundan: . 9.8. Agar gipobromit kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,65 % bo‘lsa, uning dastlabki konsentratsiyasi qanday bo‘lgan? Yechish: Ostvaldning suyultirish qonuni formulasidan foydalanib, dastlabki konsentratsiya topilishi mumkin. Gipobromit kislota kuchsiz kislota bo‘lganligi uchun formula ko‘rinishda yozilishi mumkin (11). Bundan . 9.9. Agar gipoyodit kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,056 % bo‘lsa, eritmada nechta HJO molekulasi bo‘lgan? Yechish: Yuqoridagi masalani echgandagiday kislotaning dastlabki konsentratsiyasi topiladi: . So‘ngra formuladan n=cV=7,310-51=7,310-5 mol hisoblanadi. Modda miqdori asosida N=7,310-56,021023=4,41019. 9.10. Agar moy kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,98 % bo‘lsa, eritmadagi vodorod ioni konsentratsiyasi qanday bo‘ladi? Yechish: Avvalo kislotaning dastlabki konsentratsiyasini hisoblaymiz: . So‘ngra (9.2) formula yordamida vodorodning konsentratsiyasi topiladi: M 9.2. IONLI REAKSIYALAR 9.14. Quyidagi reaksiyaning molekulyar, to‘liq va qisqartirilgan ionli tenglamalarini tuzing va unga koeffitsientlar tanlang: BaCl2+Na2SO4BaSO4+NaCl, Yechish: Molekulyar tenglamaga koeffitsient tanlansa: BaCl2+Na2SO4BaSO4+2NaCl hosil bo‘ladi. Bu tenglamadagi BaCl2, Na2SO4, va NaCl moddalar ionlar holida bo'lib, BaSO4 kam eriydigan cho‘kma bo‘lganligi uchun mazkur reaksiyaning to‘liq ionli tenglamasi: Ba2++2Cl-+2Na++SO42-BaSO4+2Na++2Cl- bo‘ladi. Bu tenglamaning har ikkala tomonidagi o‘xshash ionlar tashlab yuborilsa, qisqartirilgan ionli tenglama Ba2++SO42-BaSO4 hosil bo‘ladi. 9.15. Quyidagi reaksiyalarning molekulyar, to‘liq va qisqa ionli tenglamalarini tuzing va ularga koeffitsientlar tanlang: a) CaCl2+Na2C2O4CaC2O4+NaCl, b) Ca(NO3)2+Na2CO3CaCO3+NaNO3, c) NH4Cl+KOHKCl+NH3+H2O, d) CO2+NaOHNaHCO3, e) KCl+AgNO3AgCl+KNO3, f) Fe2(SO4)3+KOHFe(OH)3+K2SO4, g) CuO+HClCuCl2+H2O, h) H2SO4+NaOHNa2SO4+H2O, i) CaCO3+CO2+H2OCa(HCO3)2. 9.16. Quyidagi qisqartirilgan ionli tenglamani to‘liq ionli va molekulyar tenglamalar shaklida tasvirlang: Co2++S2-CoS. Yechish: To‘liq ionli tenglamani tuzish uchun Co2+ va S2- ionlarga to‘g‘ri keladigan, suvda yaxshi eriydigan ionli birikmalarni tanlaymiz. Ularga, masalan, CoCl2 va Na2S ionli birikmalar to‘g‘ri keladi. Shu asosda to‘liq ionli va molekulyar tenglamalarni quyidagicha yozsa bo‘ladi: Co2++2Cl-+2Na++S2-CoS+2Na++2Cl-, CoCl2+Na2SCoS+2NaCl. 9.18. Quyidagi reaksiya tenglamasini tugallang, koeffitsientlar tanlang, uni molekulyar va ionli shakllarda yozing: Cu(OH)2+HCl... Yechish: Cu(OH)2 kam eriydigan cho‘kma bo‘lib, u kuchli kislotalarda eriydi, uning erishi natijasida kuchsiz elektrolit H2O hosil bo‘ladi, H2O ning hosil bo‘lishi muvozanatni o‘ngga siljitadi: Cu(OH)2+2HClCuCl2+2H2O, Cu(OH)2+2H++Cl-Cu2++2Cl-+2H2O. 9.20. Sr(XO3)2 suvda eritilganda uning 63,6 g massasi to‘liq dissotsilanganda 0,9 mol ion hosil bo‘lsa, tuz tarkibidagi X ni toping. Yechish: Tuzning dissotsiatsiyasi: Sr(XO3)2Sr2++2XO3- tenglama bilan isodalanadi. Bunda bitta Sr2+ va ikkita XO3- ion hosil bo‘lganligi uchun: va x=212. . 184+2X=212; x=14. Demak, X azot ekan. Download 1.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling