Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Partizan hujumi — bu raqobatchini tushkunlikka tushurish 
maqsadida, har zamonda uncha katta bo‘lmagan hujumlami uyush- 
tirib, unda o ‘ziga nisbatan ishonchsizlik tuyg‘usini rivojlantirish- 
dir (narxlami har zamonda pasaytirish va mahsulotni jadal 
sur’ atlar bilan siljitish, oqibatda esa raqobatchini o ‘ zi uchun 
zararli b o ‘lgan qarshi harakatlarni qilishga majbur etish va 
h. k. lar). Bunday strategiyani ko‘pincha uncha katta b o ‘lmagan 
cheklangan resurslarga ega firmalar, ancha yirik b o ‘lgan raqo­
batchilarga nisbatan q o ‘llaydilar. Biroq, tez-tez amalga oshiriladi - 
gan partizan hujumlari — bu katta xarajatlarga olib keladigan tad­
birlar, uning ustiga raqobatchilar ustidan g'alaba qozonish 
uchun, uni boshqa turdagi hujum harakatlari bilan q o ‘llab-quv- 
vatlab turish kerak.
„Lider orqasidan boruvchi“ — bu bozorda ulushi uncha katta 
b o ‘lmagan raqobatchidir. Ushbu xulq-atvor ko'proq oligapoliya 
holatidagi o ‘rinlarga ega bo‘ lib, unda differensiatsiya imkoniyatlari 
kam, har bir raqobatchi barcha firmalarga zarar keltirishi mum­
kin bo‘lgan kurashdan qochadi.
Mutaxassis strategiyasida mutaxassis butun bozor bilan emas, 
balki bir yoki bir necha segment bilan qiziqadi. Uning maqsadi —
120

---

katta daryoda kichik baliq b o ‘lish emas, balki kichik daryoda yirik 
baliq b o ‘lishdan iborat. Bu raqobatchilik strategiyasi asosiy strate- 
giyalardan biri b o ‘lgan konsentrasiya strategiyasiga mos keladi. 
Mutaxassis e’tibor berayotgan chuqurcha rentabellik b o ‘ lishi 
uchun u beshta shartni qondirishi lozim:
1. Yetarli potensial foydaga ega bo‘lishi kerak.
2. Potensial o ‘sishga ega bo‘lishi kerak.
3. Raqobatchilar uchun kam jalb etuvchi bo‘ lishi kerak.
4. Firmaning maxsus imkoniyatlariga mos kelishi kerak.
5. Kirishni barqaror to‘siqlariga ega bo‘lishi kerak.