Nashrga tayyorlash markazi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Tovarlar o (rovi ( o ‘rov)
deb tovar solingan idish yoki o ‘ral- 
gan materiallarga aytiladi. U mahsulotning saqlanishi, uni trans­
port orqali tashish va u bilan muomala qilishda qulayliklar 
b o ‘ lishiga xizmat qiladi, shuningdek, iste’ molchilar e ’tiborini 
jalb qilish, tovarni identiflkatsiya qilish, reklama va axborot bilan 
ta’minlash, imijni yaratish kabi marketing funksiyalarini bajara­
di. 0 ‘rovning marketing funksiyalari ahamiyati tobora o ‘ sib bor- 
moqda. Bu esa bozor faoliyatining o ‘ziga o ‘zi xizmat ko‘rsatishni 
rivojlantirish, iste’molchilar farovonligini o ‘stirish, iqtisodiyotni 
kompyuterlashtirish va axborotlashtirish, kompaniya imiji va to­
var markasini oldi-sotdi jarayonini tezlashtirish kabi omillari bi­
lan bog‘liq.
Tovar o ‘ rovini ishlab chiqish jarayoni quyidagi qarorlarni 
qabul qilishni o ‘z ichiga oladi: o ‘rov konsepsiyasini asoslab be­
rish, o ‘rovning qo‘ shimcha tavsifnomalarini (o ‘lchami, shakli, 
materiali, rangi, matni, tovar markasining joylashuvi) yaratish, 
o ‘rovni sinab ko‘rish.
Tovar o ‘ rovi konsepsiyasi xaridor va iste’ molchilar uchun 
qo'shimcha xususiyatlarga ega bo‘lgan yangi mahsulotlami ishlab 
chiqishga ko‘maklashuvchi asosiy tamoyil va g‘ oyalarni o ‘z ichiga 
oladi.
Yangi mahsulotlar uchun o ‘rovlarning bir necha xil variantla- 
ri modellashtiriladi va tahlil qilinadi. 0 ‘ rovni yaratishda qabul 
qilinuvchi qarorlar tovarni taqsimlashda qo'llanuvchi tovar ha- 
rakatlanishi tizimi, tovar narxi va reklamani tashkil etish bilan 
kelishib olingan bo'lishi lozim.
Fan-texnika taraqqiyoti va bozor munosabatlarining rivojlani- 
shi o ‘rovning vazifasi va mazmunini rivojlantirishga ta’sir ko‘r- 
satadi. Ushbu omillar tufayli o ‘rov tovarni transport orqali ta- 
shishda uni himoya qilish vositasi sifatida emas, balki tovar haqi­
dagi ma’lumotlar manbayi sifatida ko‘ rib chiqiladi. Tovar o ‘rovini 
tayyorlashda quyidagi talablar bajarilishi lozim: original bo'lish va 
patentlar bilan himoyalanish; estetik shartlarga javob berish; 
funksionallikni ta’minlash, ya’ni tovarning elementi b o ‘ lish; 
reklama harakatlarini amalga oshirish; kam xarajat talab qilish; 
iste’molchiga yetib borguncha tovarning saqlanishini ta’minlash;