Neft asosida olinadigan smolalardan lak va emal olish jarayonlarining muqobil sharoitlarini
Download 0.89 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3.2. Bitum tarkibidan smolalarni ajratib olish
|
56 8-Jadval. Bitum namunalarining disperslik ko‟rsatkichlari Bitum namunalari Tarkibi, massasi bo‘yicha (%) Disperslik ko‘rsatkichi Д Asfalten А Smola S 1 To‘yingan uglevodorodlar T Siklik uglevodorodlar S 2 1 17,8 17,2 49,0 16,0 0,50 2 19,0 13,0 48,0 20,0 0,49 3 24,6 20,4 40,0 15,0 0,55 4 9,3 41,7 40,0 9,0 1,08 5 8,1 33,9 43,0 15,0 0,96 3.2. Bitum tarkibidan smolalarni ajratib olish Neftni yengil uchuvchan, o‘rta va moyli fraksiyalari ajratib olingandan so‘ng, yuqori molekulyar massaga ega bo‘lgan uglevodorodlarning aralashmasi hamda yuqori molekulyar massaga ega bo‘lgan smolalar va asfaltenlarning murakkab aralashmasi qoladi. Neft tarkibida bu moddalarning miqdori 40% ni tashkil etadi. Smola-asfaltenli moddalarning yuqori konsentrasiyali eritmalari bitum ko‘rinishida bo‘ladi. Smola-asfaltenli moddalarni ajratib olish uchun neftni (1:20) martagacha erituvchi (pentan, izopentan, geksan) larda eritish kerak. Ushbu eritmani yaxshilab aralashtirib, bir soat tinch qo‘yilganda erimagan qism – asfaltenlar cho‘kmaga tushadi. Cho‘kmani filtrlab, yuvib asfaltenlarni alohida ajratib olinadi. Dastlab xona haroratida, so‘ngra pechlarda 30-35 o C da quritiladi. Quruq holdagi asfaltenni tarozida o‘lchab, neftdan olingan namunaning necha foizini tashkil etishini aniqlash mumkin. Asfaltenlar eritmadan cho‘kma holida ajratib olingandan so‘ng, qolgan eritmada ya‘ni filtrda smola va yuqori molekulyar massaga ega bo‘lgan uglevodorodlar ya‘ni moylar qoladi. Ushbu ikki moddani; smola va moylarni bir-biridan ajratish uchun adsorbsion xromatografiyadan foydalandik. Buning uchun adsorbsion xromatografiyani ichki qismi (3) ni adsorbent (silikagel yoki seolitlar) bilan to‘ldiriladi. Adsobsion xromatograf 25-30 o C gacha pech (2) yordamida 57 qizdirilib, ajratkich voronka (1) yordamida eritma quyiladi. Smolalar adsorbentlarga yaxshi yutiladi, moylar esa, deyarli kuchsiz yutiladi. Moylar pentan, izopentan yoki petroliy efirlari bilan yuvilganda osonlik bilan yuvilib ketadi. Smolalar esa, faqat spirt va benzol aralashmasi bilan yuvilgandagina desorbsiya bo‘lib ajraladi. Spirt va benzol aralashmasini qayta haydab, toza holdagi smolalarni ajratib olinadi. Shunday qilib, moylarni alohida, smolalarni alohida, asfaltenlarni alohida ajratib olish hamda ularni IQ-spektrlari yordamida o‘rganish mumkin (14-Ilova). Bitum ishlatilishiga ko‘ra klassifikatsiyalarga bo‘linadi: 1) yo‘l qurilish bitumi. Yo‘llarni betonlashda qoplamalar hamda bog‘lovchi materiallar sifatida ishlatiladi. 2) qurilish bitumi. Har xil qurilish ishlarida, asosan binolarning fundamentlarini gidroizolyatsiya qilishda ishlatiladi. 3) izolatsiyalovchi bitumlar. Yer osti quvurlari hamda turbalarni korroziyadan himoyalash uchun izolatsion material sifatida ishlatiladi (12- Ilova). Download 0.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|